اثر تمرین قدرتی بر سطوح سرمی آدیپونکتین، تستوسترون و کورتیزول در مردان لاغر کم‌تحرک

زمینه و هدف: آدیپونکتین، یک عامل حافظتی مهم در پاتوژنز سندروم متابولیکی و بیماری قلبی- عروقی به شمار می‌آید و تستوسترون نیز در مردان، نقش ضدّ دیابتی دارد؛ کورتیزول نیز یک هورمون کاتابولیکی ضدّ استرس می‌باشد. هدف از مطالعه حاضر، بررسی اثر تمرین قدرتی بر سطوح سرمی آدیپونکتین، تستوسترون و کورتیزول در مردان لاغر کم‌تحرک بود.روش تحقیق: در یک مطالعه نیمه‌تجربی، مردان لاغر کم‌تحرک، به‌طور تصادفی در دو گروه تمرین قدرتی و گروه کنترل قرار گرفتند. پروتکل تمرین قدرتی شامل: دوازده هفته تمرین با وزنه (3 جلسه تمرین در هفته، ده ایستگاه، 3 ست، 8- 12 تکرار در هر ایستگاه، شدت 60- 80 درصد یک تکرار بیشینه، میزان استراحت بین ست‌ها یک دقیقه و بین ایستگاه‌ها دو دقیقه، مدت زمان تمرین اصلی حدود 60 دقیقه) بود. تجزیه و تحلیل داده‌ها، با به‌کارگیری نرم‌افزار آماری spss (ویرایش 16) و به کمک آزمون‌های آماری تی‌همبسته و تی‌مستقل، در سطح معنی‌داری 05/0 > p انجام شد.یافته‌ها: در گروه تمرین (9 نفر، 6/3±9/20 سال، 3/4±1/60 کیلوگرم، 2/2±7/18 درصد چربی، 1/2±4/18 کیلوگرم بر متر مربع)، وزن، نمایه توده بدن و حداکثر اکسیژن مصرفی افزایش یافت (به ترتیب: 020/0=p، 011/0=p، 042/0=p)، اما تغییر معنی‌داری در مورد درصد چربی بدن مشاهده نشد (244/0=p)؛ همچنین تمرین، تاثیر معنی‌داری بر غلظت آدیپونکتین (9/1±1/14 در مقابل 5/2±7/13 میکروگرم بر میلی‌لیتر) و کورتیزول سرم (3/45±4/166 در مقابل 6/51±2/159 نانوگرم بر میلی‌لیتر) نداشت (به ترتیب: 278/0=p و 377/0=p)، اما غلظت تستوسترون سرم (7/1±9/6 در مقابل 9/1±1/8 نانوگرم بر میلی‌لیتر) افزایش یافت (025/0=p). در گروه کنترل (10 نفر، 2/3±5/21 سال، 2/4±5/61 کیلوگرم، 7/2±5/19 درصد چربی، 3/2±4/18 کیلوگرم بر متر مربع)، هیچ‌کدام از متغیرهای اندازه‌گیری‌شده، تغییر معنی‌داری نشان ندادند (05/0 < p).نتیجه‌گیری: اجرای یک دوره تمرین قدرتی، می‌تواند باعث بهبود وزن، نمایه توده بدن و عملکرد قلبی- تنفسی مردان لاغر کم‌تحرک شود، ضمن اینکه منجر به تغییر معنی‌داری در درصد چربی بدن نمی‌شود؛ همچنین از آنجا که تستوسترون، عمل ضدّ دیابتی دارد، تمرین قدرتی، از طریق بالابردن سطوح تستوسترون نیز می‌تواند در مردان لاغر کم‌تحرک مفید واقع شود. به نظر نمی‌رسد دوازده هفته تمرین قدرتی، تاثیری بر سطوح آدیپونکتین و کورتیزول موجود در گردش خون مردان لاغر کم‌تحرک داشته باشد.