تعیین نگرش معلمان به «اشتباه» و «اشتباه ‌کردن» در فرایند یادگیری و بهبود فرهنگ مواجهه با آن (مورد مطالعه: دانش‌آموزان دورۀ ابتدایی)

هدف پژوهش شناسایی نگرش معلمان به اشتباه و اشتباه ‌کردن در فرایند یادگیری و بهبود فرهنگ مواجهه با آن در رویارویی با دانش‌آموزان دورۀ ابتدایی بود. برای دست‏یابی به این هدف از پارادایم تفسیری، رویکرد کیفی و راهبرد پدیدارشناسی از نوع ون مانن و توصیفی - تحلیلی بهره برده شد. میدان پژوهش شامل معلمان دورۀ ابتدایی کردستان در سال تحصیلی 1402-1403 بود که با نمونه‌گیری هدف‌مند ملاک‌محور، به تعداد 12 نفر تا رسیدن به درجۀ اشباع انتخاب شدند. ابزار پژوهش مصاحبۀ نیمه‏ساختاریافتۀ‌ پژوهشگرساخته و فرمت داده‌ها صوت بود. برای تجزیه‏وتحلیل‌داده‌ها از تکنیک قیاسی - استقرایی بهره برده شد. یافته‌ها در دو بخش تحلیل شدند: بخش نخست، نگرش و رفتارهای معلمان در قبال اشتباهات دانش‌آموزان که شامل پنج تم، چهار مقوله و 55 مضمون بود و بخش دوم، راهکارهای معلمان برای بهبود فرهنگ مواجهه با اشتباه کردن شامل دو تم و 22 مضمون بود. نتایج یافته‌ها بیانگر این بود که نگرش و تصور معلمان از اشتباه و اشتباه کردن چندان مطلوب نیست و به‏ندرت آن را بخش طبیعی از فرایند یادگیری می‌دانند؛ از این رو، ضروری است تا با برگزاری دوره‌های آموزشی فرهنگ مواجهه با اشتباه کردن برای معلمان، به ارتقای فرهنگ مواجهه با اشتباه‏پذیری اهتمام شود. در این رابطه، ایجاد فضایی حمایتگر به منظور ایجاد فرهنگ اشتباه‏پذیری در مدارس نقشی جالب توجه در تربیت‌پذیری دانش‌آموزان و ارتقای کیفیت نظام آموزشی دارد.

determining the teachers’ attitude towards mistake and making mistakes in the learning process and improving the culture facing it (case study: elementary school students)

the purpose of this research was to identify the attitude of teachers towards mistakes and making mistakes in the learning process and to improve the culture of dealing with it in elementary school students. to achieve this goal, the interpretive paradigm, qualitative approach and phenomenological strategy of van manen and descriptive-analytical type were used. the field of research included the primary teachers of kurdistan in the academic year of 2023-2024, who were selected by purposeful criterion-based sampling in 12 until reaching the saturation level. the research tool was a semi-structured interview conducted by the researcher and the data format was audio. deductive-inductive technique was used to analyze the data. the findings were analyzed in two parts. in first part, teachers’ attitudes and behaviors towards students’ mistakes, which included five themes, four categories, and 55 concepts.in second part, teachers’ strategies to improve the culture of making mistakes, including two themes and 22 concepts. the results showed that the attitude and perception of the teachers about making mistakes is not very favorable and they rarely consider it as a natural part of the learning process. therefore, it is necessary to pay attention to promoting the culture of making mistakes by holding training courses on the culture of facing mistakes for teachers. in this regard, providing a supportive atmosphere in creating a culture of making mistakes in schools has a significant role in the education of students and improving the quality of the educational system.