تبیین نشانگرهای بهبودکیفیت ارزشیابی توانمندی‌های فراگیران در آموزش عالی فنی‌وحرفه‌ای با تاکید بر مهارت‌محوری و قابلیت اشتغال

هدف این پژوهش، تبیین نشانگرهای بهبود کیفیت ارزشیابی فراگیران در آموزش عالی فنی‌وحرفه‌ای با رویکرد اشتغال‌زایی بود. این پژوهش با هدف کاربردی و با روش ترکیبی‌اکتشافی از نوع متوالی به انجام رسیده است. مشارکت‌کنندگان پژوهش در بخش کیفی شامل اعضای هیئت‌علمی دانشگاه‌های فنی‌وحرفه‌ای، صاحب‌نظران حوزۀ برنامۀ ‫درسی و کارفرمایان بوده است که با نمونه‌گیری هدفمند و روش گلوله‌برفی تعداد 18 نفر از آن‌ها تا حد اشباع نظری انتخاب شدند. جامعۀ آماری پژوهش در بخش کمّی شامل مدرسان دانشگاه فنی‌وحرفه‌ای شریعتی تهران در سال تحصیلی 1399-1398 به‌تعداد 571 نفر بود که براساس فرمول حجم نمونۀ کوکران تعداد 230 نفر از آن‌ها به‌روش نمونه‌گیری طبقه‌ای متناسب با حجم انتخاب شدند. داده‌های پژوهش ازطریق مصاحبۀ نیمه‌ساختاریافته و پرسشنامۀ محقق‌ساخته جمع‌آوری شد. برای تعیین روایی سوالات مصاحبه و پرسشنامه از روایی محتوا و برای برآورد پایایی پرسشنامه، از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. طبق یافته‌های تحقیق در بخش کیفی برای آنکه ارزیابان بتوانند به مطلوب‌ترین نحو توانمندی‌های فراگیران را ارزشیابی کنند، لازم است آزمون‌های عملکردی، ارائۀ بازخوردهای دوره‌ای، تاکید بر کار عملی و پروژه‌های گروهی، نظرسنجی از عوامل ذی‌صلاح و ذی‌ربط محیط کارورزی جهت ارزشیابی، ارزشیابی براساس تمام اهداف آموزشی، ارزشیابی مستمر و ارزشیابی به‌وسیلۀ هم‌گروهی‌ها را انجام دهند. همچنین، یافته‌ها در بخش کمّی آشکار کرد روش‌های تبیین‌شده در بهبود کیفیت ارزشیابی عملکرد فراگیران موثر است؛ بنابراین، براساس یافته‌های پژوهش، لازم است شیوۀ ارزشیابی در آموزش عالی فنی‌وحرفه‌ای جهت‌گیری متفاوتی نسبت به سایر زیرنظام‌های آموزش عالی داشته باشد و بر مهارت‌محوری و قابلیت اشتغال مبتنی باشد.

explanation of indicators for improving the quality of evaluating learners’ abilities in technical and vocational higher education with emphasis on skill-oriented and employability

the present study aimed to explaining the indicators of improving the quality of learners' invocational and technical higher education by employing the employment approach. theresearch was done with an applied purpose and using an exploratory mixed methods researchapproach. the statistical population of the qualitative section consisted of curriculum experts,faculty members of technical and vocational universities and employers in iran, among whom18 participants were selected via a purposive sampling method. the statistical population ofthe research in the quantitative part included 571 teachers of shariati technical andvocational university of tehran in 2021, and 230 of them were selected by stratifiedsampling method. research data were collected through the semi-structured interviewingtechnique and a researcher-made questionnaire. content validity was used to determine thevalidity of the interview questions and the questionnaire and cronbach's alpha coefficient.according to the research findings in the qualitative part, in order for the evaluators to be ableto evaluate the capabilities of the learners in the most favorable way, it is necessary toperform performance tests, provide periodical feedback, emphasize practical work and groupprojects, surveys of the competent and relevant factors of the internship environment,evaluation based on all educational goals, continuous evaluation and evaluation by peergroups. also, the results in the quantitative section revealed; the explained methods areeffective in improving the evaluation quality. therefore, based on the results of the research,it is necessary for the evaluation method in technical and professional higher education tohave a different direction compared to other subsystems of higher education, and to be basedon skill-oriented and employability.