تحلیل و تبیین پایه‌های نظری و نوع جهت‌گیری نظریۀ کثرت‌گرایی شناختی به طراحی برنامۀ درسی

باور به کثرت‌ گرایی شناختی قدمتی طولانی دارد و به ارسطو و تمایز او از اشکال دانش برمی‌گردد؛ ولی این مفهوم با عناوین کثرت معنا و کثرت هوش طی دهه‌های اخیر وارد حوزۀ تعلیم و تربیت شده است. ورود این نظریه، نویدبخش نگاهی متفاوت به مسائل و پدیده‌های تربیتی است؛ ازاین‌رو، طراحی برنامۀ درسی نیز مطابق با نوع جهت‌گیری این نظریه به اهداف و محتوای تربیتی مستلزم نگرشی تازه است. به‌این‌منظور، پژوهش حاضر به‌روش مرور نظام‌مند مقاله‌ها و کتاب‌های مرتبط با کثرت‌گرایی شناختی، به توصیف و تحلیل مبانی نظری و پیام‌های کثرت‌گرایی شناختی برای طراحی برنامۀ درسی می‌پردازد. مطابق این مرور، الیوت آیزنر و هوارد گاردنر نمایندگان برجستۀ کثرت‌گرایی شناختی هستند که پایه‌های هنجاری و توصیفی این نظریه را صورت‌بندی کرده‌اند. آیزنر معتقد است که فهم به‌اشکال گوناگونی اکتساب و تجربه می‌شود و انسان‌ها از نظام‌های عملکردی گوناگونی فراتر از گفتمان شفاهی و نوشتاری برای کسب، ذخیره و اصلاح فهم خود بهره می‌گیرند و ازاین‌رو، بر اهمیت پرورش همۀ اشکال گوناگون دانش تاکید می‌کند. گاردنر نیز با اتکا به نظریۀ هوش چندگانه معتقد است یادگیری بهینه زمانی محقق می‌شود و بیانگر میزان بالایی از درک و فهم ازجانب یادگیرنده است تا بتواند دانش خود را به‌طرق مختلف نشان دهد و در موقعیت‌های مختلف و متنوع به کار گیرد. درمجموع، با پیروی از آموزه‌های کثرت‌گرایی شناختی مبنی بر اهمیت و ضرورت استفاده از شیوه‌های متعدد تدریس و سنجش می‌توان به تحقق سواد چندگانه و برقراری عدالت تربیتی امید بست.

analysis and explanation of the theoretical bases and orientation of the theory of cognitive pluralism to curriculum design

while cognitive pluralism has a long history and goes back to aristotle and his distinction of forms of knowledge, this concept has recently entered the field of education under the titles of the plurality of meaning and plurality of intelligence. the introduction of this theory is promising a different look at educational issues and phenomena. thus, curriculum design in accordance with this theory towards the aim and content of the curriculum requires a novel view. in this regard, the present study describes the theoretical foundations of cognitive pluralism and its messages for curriculum design through a systematic review of the relevant literature. according to this review, eliot eisner and howard gardner are prominent thinkers of cognitive pluralism, the former formulated the normative and the latter the descriptive foundations of the theory. eisner believes that meaning is acquired and experienced in various modes, and humans use various functional systems beyond oral and written discourse to acquire, store, and improve their understanding, and therefore emphasizes the importance of cultivating all various forms of literacy. relying on the theory of multiple intelligences, gardner also believes that optimal learning is achieved when the learners have a high level of understanding. this is possible when students are able to represent knowledge in different ways and apply their understanding in different situations. in sum, following the teachings of cognitive pluralism, and its focus on using multiple methods of presentation and assessment, it is expected that multiple literacies and educational justice will be partly realized.