نظریه غیبت در برنامۀ درسی: بازشناسی مفاهیم، مبانی فلسفی، نمودها و پیامدهای برنامۀ درسی غایب

هدف پژوهش حاضر، بررسی و تحلیل نظریۀ غیبت در برنامۀ درسی، بازشناسی مفاهیم، مبانی فلسفی، نمودها و پیامدهای این نظریه در حوزۀ عمل برنامۀ درسی است. به این منظور، پس از معرفی نظریۀ غیبت در برنامۀ درسی، نوع‌شناسی مفاهیم مختلف این نظریه، خاستگاه و کاربست آنها در حوزۀ برنامۀ درسی تبیین شده است. سپس مبانی فلسفی و چارچوب نظری مفهوم برنامۀ درسی غایب تحلیل شده است. در ادامه، با تبیین هستی‌شناسی برنامۀ درسی مبتنی بر رئالیسم انتقادی در اندیشه‌های متیو ویلکینسن این‌گونه استدلال شده است که هستی‌شناسی تک‌ساحتی در حوزۀ مطالعات برنامۀ درسی به بروز سیاست‌گذاری‌های تقلیل‌دهنده در تدوین برنامه‌های درسی منجر شده است که نمودهای آن در غیبت بخشی از میراث فرهنگی، اجتماعی، قومی و زبانی در برنامه‌های درسی مشاهده می‌شود. در پایان با ارائۀ مصادیق و نمونه‌هایی از این غیبت در برنامۀ درسی، برنامۀ درسی سایه به‌عنوان پیامد برنامۀ درسی غایب تحلیل شده است.

theory of absence in curriculum: recognize the concepts, philosophical foundations, aspects and consequences of absent curriculum

the purpose of this paper is to analyze the theory of absence in curriculum and to identify its concepts, philosophical foundations, aspects, and consequences in the field of curriculum practice. after introducing the theory of absence in curriculum, the typology of different concepts of this theory, their origin, and its application in the field of the curriculum have been explained. then, the philosophical foundations and theoretical framework of the concept of the absent curriculum are analyzed. further, by explaining the ontology of the curriculum based on critical realism in the ideas of matthew wilkinson, it has been argued that the monovalence ontology in the field of curriculum studies has led to the emergence of reductive policies in the development of curricula that its aspects can be seen in the absence of part of the cultural, social, ethnic and lingual heritage in the curriculum. finally, by providing examples of absence in the curriculum, the shadow curriculum is analyzed as a consequence of the absent curriculum.