شناسایی و رتبه‌بندی عوامل موثر بر کیفیت آموزشی رشتۀ کارشناسی علوم‌تربیتی با استفاده از رویکرد ویکور فازی (مطالعۀ موردی: دانشگاه مازندران)

کیفیت آموزشی از دغدغه‌هایی است که نظام‌های دانشگاهی برای دست‌یابی به آن در تلاش هستند و عوامل مختلفی بر این کیفیت اثرگذار است. در دهه‌های اخیر، آموزش عالی با مشکلاتی روبه‌رو شده که نیاز به بهبود کیفیت احساس می‌شود. بررسی‌ها حاکی از آن است که علی‌رغم اهمیت این مهم، همچنان موضوع آموزش دچار نارسایی‌های فراوانی است که کیفیت آن را خدشه‌دار می‌کند؛ به‌همین‌دلیل، شناسایی و رتبه‌بندی عوامل اثرگذار می‌تواند افزایش کیفیت در آموزش را به‌دنبال داشته باشد؛ بنابراین، هدف این پژوهش شناسایی و رتبه‌بندی عوامل موثر بر کیفیت آموزشی رشتۀ علوم تربیتی دانشگاه مازندران است. روش این پژوهش، مطالعۀ موردی است که با مطالعه و بررسی متون، 31 عامل به‌عنوان عوامل اثرگذار شناسایی شد و براساس تحلیل مضمون (فراگیر، سازمان‌دهنده و پایه) تحلیل شد. با روش هدفمند 7 نفر از خبرگان انتخاب شدند و به پرسشنامۀ پژوهشگرساخته پاسخ دادند و داده‌ها با استفاده از روش ویکور فازی، تحلیل شد. یافته‌های پژوهش نشان داد از دیدگاه خبرگان، از 31 عامل استخراج‌شده از پیشینۀ پژوهش، 8 عامل اثرگذارترین عوامل بر کیفیت آموزشی رشتۀ علوم تربیتی هستند. این عوامل عبارت‌اند از: میزان علاقه‌مندی استاد به تدریس؛ داشتن مشارکت فعال در جریان تدریس؛ استفاده از مفاهیم جدید علمی برای هر واحد درسی؛ سطح سواد؛ درگیرکردن ذهن با مسائل درسی توسط استادان؛ امکانات فیزیکی کلاس ازلحاظ نور، صندلی، گرما و سرما؛ فضای آموزشی مطلوب درجهت انجام کارهای پژوهشی و میزان علاقه‌مندی به تحصیل که به‌ترتیب از بالاترین درجۀ اهمیت برخوردار هستند. باتوجه‌به عوامل اثرگذار که در پژوهشْ شناسایی و اولویت‌بندی شد، لازم است مسئولان آموزش عالی و روسای دانشگاه‌ها به این عوامل بیش‌ازپیش توجه کنند تا این‌گونه کیفیت آموزش ارتقا یابد.

Identifying and Ranking Factors Affecting the Educational Quality of the Undergradute Educational Sciences Using the Fuzzy VIKOR Approach (Case Study: University of Mazandaran)

Educational quality is one of the issues that academic systems are trying to achieve, and various factors affect this quality. In recent decades, higher education has faced challenges that need to be improved. Studies show that despite the importance of this issue, the issue of education still has many shortcomings that impair its quality. For this reason, identifying and ranking influential factors can lead to an increase in the quality of education Therefore, this study aimed to identify and rank the factors affecting the educational quality of educational sciences at the University of Mazandaran. Research method was a case study that by studying and reviewing the texts, 31 factors were identified as influential factors and analyzed based on thematic analysis (comprehensive, organizing, and inclusive).7 experts were selected by the purposeful method and answered the research made questionnaire and analyzed using fuzzy Vikor method. The research findings showed that from the perspective of experts, 31 factors extracted from the research literature; 8 factors are the most influential factors on the educational quality of educational sciences.These factors include: lecturer interest in teaching; active participation in teaching; use of new scientific concepts for each subject; literacy; engaging teachers with subject matter; facilities Physical class in terms of light, chairs, heat and cold; desirable teaching space for research and interest in education are of the highest importance respectively. Considering the influential factors that were identified and prioritized in the study, it is necessary for higher education officials and university chancellors to pay more attention to these factors in order to achieve such quality of education.