بررسی مطالعات حلزون ‌های آب شیرین ایران و آلودگی‌ های انگلی آنها با استفاده از مستندات علمی پایگاه ‌های اطلاعاتی: مرور سیستماتیک

زمینه و هدف: حلزون های آب شیرین به عنوان میزبان های واسط مهم در چرخه زندگی ترماتودها و برخی نماتودها نقش دارند. ازاین رو، این موجودات دارای اهمیت پزشکی و دامپزشکی هستند. در ایران مطالعات زیادی در خصوص حلزون های آب شیرین و آلودگی های انگلی آنها انجام شده است، ولی یک مرجع معتبر و مدوّن دراین ارتباط وجود ندارد. بنابراین ضروری به نظر رسید تا مروری بر مطالعات موجود در زمینه حلزون های آب شیرین، به ویژه آلودگی های انگلی آنها، صورت بگیرد.مواد و روش ها: بر اساس قواعد مطالعات مروری سیستماتیک، برای این مطالعه تمام اسناد مرتبط با مطالعات حلزون شناسی ازجمله مقالات چاپ شده در مجلات، مقالات ارائه شده در همایش ها، پایان نامه ها و طرح های تحقیقاتی انجام گرفته در ایران صرفاً از پایگاه های اطلاعاتی همچون scopus، science direct، pubmed، google scholar، sid، iran doc و magiran با کلیدواژه های اختصاصی جمع آوری شدند. اسناد غیرمرتبط حذف شده و اسناد مرتبط با مطالعه حاضر انتخاب شده و اطلاعات موردنیاز از آنها استخراج شد.یافته ها: در گام اول این مطالعه، در مجموع 220 سند مرتبط با اهداف مطالعاتی مختلف در زمینه حلزون شناسی به دست آمد. پس از غربالگری این اسناد، نهایتاً 31 مقاله و 3 پایان نامه که به لحاظ محتوایی در چارچوب مطالعه حاضر قرار گرفتند، برای بررسی نهایی به منظور استخراج اطلاعات موردنظر انتخاب شدند. یافته های این مطالعه نشان دادند مطالعات حلزون شناسی صرفاً در 10 استان انجام گرفته اند. از نظر تنوع گونه ای، تابه حال 41 گونه متعلق به 22 جنس از حلزون های آب شیرین در ایران شناسایی شده اند که بیشترین گونه شناسایی شده مربوط به جنس لیمنه آ با 7 گونه و در مراتب بعدی مربوط به جنس های ملانوپسیس و بی تینیا هرکدام با 4 گونه و جنس پلانوربیس با 3 گونه بودند. بیشتر مطالعات، هم در تعیین تنوع گونه ای حلزون های آب شیرین ایران و هم در شناسایی عوامل و نیز تعیین شیوع آلودگی های انگلی آنها، بر اساس روش میکروسکوپی انجام شده اند. دامنه میزان شیوع آلودگی در بین حلزون های آب شیرین از 33/0% تا 56/74% مشاهده شد. بیشترین میزان شیوع آلودگی مربوط به آلودگی گونه لیمنه آ اوریکولاریا با اکینوستوم سرکر و فورکوسرکر در استان آذربایجان غربی و کمترین میزان شیوع آلودگی مربوط به آلودگی گونه های لیمنه آ، پالوستریس و فایزا با عوامل درماتیت سرکری در استان مازندران بود.نتیجه گیری: از نظر تنوع، گونه های حلزون های آب شیرین در ایران بیشتر است و تصور می شود گونه های ناشناخته زیادی همچنان وجود دارند. بیشتر مناطق ایران از نظر بررسی حلزون شناسی دست نخورده است و باید در این مناطق بررسی های بیشتری صورت گیرد. آلودگی های انگلی عمدتاً تا سطح خانواده و جنس گزارش شده اند و بایستی با به کارگیری روش های دقیق تر، این تشخیص تا سطح گونه پیشرفت کند.

Surveying the Studies on Iranian Freshwater Snails and Their Parasitic Infections Based on the Scientific Documents of the Databases: A Systematic Review

Background and Objectives: Freshwater snails play the role of the main intermediate host in the life cycles of trematodes and some nematodes. Therefore, they are of medical and veterinary importance. In Iran, a lot of studies have been conducted on freshwater snails and their parasitic infections. Furthermore, there is no reliable and compiled reference associated with malacology studies. So, it seemed necessary for a review work on the basis of available documents pertaining to Iranian freshwater snails and their parasitic infections to be carried out.Materials and Methods: For this purpose, based on the systematic review studies, all studied documents on malacology fields including journal published articles, congress articles, theses, and conducted research projects in Iran were collected from the trusty databases such as Scopus, Science Direct, PubMed, Google Scholar, SID, Iran Doc, and Magiran by using specific key words. Afterward, the unrelated documents were removed, whereas the respective ones were selected and the required information was extracted from them.Findings: At the first stage of the study, a total of 220 documents with various study fields on malacology were collected. After screening the collected documents, overall, 31 published articles and 3 theses considered to be parallel to our work, were selected in order to analyze. The results indicated that the malacology studies have been only implemented in 10 provinces of Iran. In view of the diversity specification, so far, 41 species belonging to 22 genera of freshwater snails have been identified in Iran. The most identified species pertained to Lymana (7 species), Bithinia (4 species), Melanopsis (4 species), and Planorbis (3 species), respectively. The most studies, whether for determining the Iranian freshwater snail species diversity or identifying the parasitic agents as well as deterimining the prevalence rate of parasitic infections, were on microscopic basis. The prevalence rate of parasitic infections between the snails varied in the range from 0.33% to 74.56%. The highest infection rate was related to Lymnaea auricularia snails with Ecinostomcercaria and Furcocercaria from West Azerbaijan province, whereas the lowest infection rate was related to the species of Lymnaea, Planorbis and Physa with the Cercarial Dermatitis agents from Mazandaran province.Conclusion: In terms of diversity, the species of freshwater snails are rich in Iran and it is supposed that there are yet numerous unknown species. Most parts of Iran are intact due to no malacology studies. So, more studies must be implemented over there. Mainly, parasitic infections have been reported on family and genus levels. It is essential to identify the parasites on species levels by using more exact methods.Key words: Freshwater Snail, Species Diversity, Parasitic Infection, IranConflict of interest: None declared.Ethical approval: The Ethics Committee of Tabriz University of Medical Sciences approved the study.Funding: This study did not have any supported.How to cite this article: ImaniBaran A. Surveying the Studies on Iranian Freshwater Snails and Their Parasitic Infections Based on the Scientific Documents of the Databases: A Systematic Review. J Rafsanjan Univ Med Sci 2016; 15(5): 46990. [Farsi]