تدوین و اعتباریابی پروتکل درمان شناختی رفتاری هیجان مدار مبتنی بر مدل اسپارس: یک مطالعه توصیفی

زمینه و هدف: در دهه‌های اخیر، پروتکل‌های زیادی ذیل رویکرد شناختی ‌رفتاری معرفی شده‌اند. عموم این رویکرد‌ها ضمن حفظ مفروضات اصلی رویکرد شناختی، به هیجان توجه بیشتری معطوف داشته‌اند. اما هیچ‌کدام بر مبنای مدل هیجانی محکمی نبوده‌اند. پژوهش حاضر با هدف تدوین و اعتباریابی پروتکل درمان شناختی‌ رفتاری بر مبنای مدل هیجانی اسپارس انجام شده است. مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر از نوع توصیفی و بر مبنای نظری و شواهد پژوهشی مبتنی بر مدل هیجانی اسپارس تدوین شده است. پروتکل درمانی مذکور در 12 جلسه طراحی و روایی آن بر اساس نظر10 نفر از متخصصین ارزیابی شده است. داده‌ها با استفاده از ضریب تاثیر (impact score)، شاخص روایی محتوا (content validity index; cvi) و ضریب نسبت روایی محتوا (content validity ratio; cvr) تحلیل شدند.یافته‌ها: نتایج نشان داد که میزان امتیاز تاثیر جلسات بالاتر از 1.5 و حداقل شاخص روایی محتوا و نسبت روایی محتوا هرکدام 0.8 به دست آمد که از حداقل میزان قابل قبول در سطح معناداری 0.05 بالاتر است.نتیجه گیری: روایی صوری و محتوایی پروتکل درمان شناختی رفتاری هیجان مدار مبتنی بر مدل اسپارس، بر اساس ارزیابی متخصصین، مورد تایید می‌باشد. با توجه به نتایج مطالعه حاضر، این پروتکل را می‌توان برای افراد دارای اختلال‌های هیجانی به کار برد. 

development and validation of emotion-focused cognitive behavioral protocol based on spaars model: a descriptive study

background and objectives: in recent decades, many protocols have been introduced under the cognitive-behavioral approach. most of these protocols have paid more attention to emotion while maintaining the main assumptions of the cognitive approach. but none of them were based on a strong emotional model. the present study was conducted with the aim of developing and validating the cognitive behavioral therapy protocol based on the spaars model.materials and methods: the present study was descriptive and the protocol was developed based on theoretical foundations and research evidence based on emotional spaars model. protocol has been developed in 12 sessions and its validity evaluated by ten specialists. data were analyzed by using impact score, content validity index (cvi), and content validity ratio (cvr).results: the findings showed that the impact score of the sessions was higher than 1.5 and the minimum content validity index and content validity ratio were each 0.8, which is higher than the minimum acceptable level at the significance level of 0.05.conclusion: the face and content validity of the emotion-focused cognitive behavioral protocol based on spaars model has been confirmed by specialists’ evaluation. according to the results of the current study, this protocol can be used for individuals with emotional disorders.key words: cognitive behavioral therapy, emotion-focused therapy, spaars model, developing protocolfunding: this study did not have any funds.conflict of interest: none declared.ethical considerations: the ethics committee of university of allameh tabataba’i approved the study (ir/ethics.2024.78710.1045).authors’ contributions:- conceptualization: mohamad hasan shameli- methodology: mohamad hasan shameli- data collection: mohamad hasan shameli- formal analysis: ahmad borjali, mohamad hasan shameli- supervision: ahmad borjali, abolghasem isamorad, afrooz afshari, mohamad hasan shameli- project administration: ahmad borjali- writing – original draft: mohamad hasan shameli, ahmad borjali, abolghasem isamorad, afrooz afshari, mohamad asgari - writing – review & editing: mohamad hasan shameli, ahmad borjali, abolghasem isamorad, afrooz afshari, mohamad asgari