اثر محافظتی عصاره هیدروالکلی کاکوتی کوهی (ziziphora clinopodioides) بر سمیت کبدی-کلیوی نانوذرات نقره در موش‌های صحرایی نر: یک مطالعه تجربی

زمینه و هدف: مطالعات سم‌شناسی روی نانوذرات نقره (ag-nps) به دلیل کاربردهای زیست‌پزشکی گسترده اهمیت زیادی دارد. به دلیل خاصیت آنتی‌اکسیدانی بالای کاکوتی کوهی، هدف از مطالعه حاضر تعیین تاثیر محافظتی این گیاه در برابر سمیت ناشی از ag-nps بود. مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی، تعداد 30 سر موش صحرایی نر در محدوده وزنی 20±200 گرم به 5 گروه 6 تایی تقسیم شدند که شامل گروه کنترل، گروه دریافت‌کننده ag-nps با دوز ppm200، گروه‌های دریافت کننده حیوانات عصاره هیدروالکلی کاکوتی کوهی با دوزهای 20، 60 و 180 میلی‌گرم بر کیلوگرم همراه با ( ppm200)ag-nps  بودند. تجویز ترکیبات به صورت خوراکی و یک‌بار در روز به‌مدت 30 روز بود. در پایان مطالعه، نمونه‌های خون جمع‌آوری و فعالیت سرمی آلکالین فسفاتاز، آلانین آمینوترانسفراز، آسپارتات آمینوترانسفراز، لاکتات دهیدروژناز و غلظت سرمی اوره و کراتینین اندازه‌گیری شدند. داده ها با استفاده از آنالیز واریانس یک طرفه و آزمون تعقیبی tukey تجزیه و تحلیل شدند.یافته‌ها: نتایج نشان داد که تجویز ag-nps فعالیت سرمی آلکالین فسفاتاز، آلانین آمینوترانسفراز، آسپارتات آمینوترانسفراز، لاکتات دهیدروژناز و غلظت سرمی اوره و کراتینین را به طور معنی داری در مقایسه با گروه کنترل افزایش داد (0.05>p). این تغییرات طی درمان با عصاره کاکوتی کوهی در دوزهای مختلف نسبت به گروه دریافت کننده ag-nps بهبود یافت (0.05>p). نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج مطالعه حاضر کاکوتی کوهی ممکن است در پیش گیری از سمیت ag-nps موثر باشد.

protective effect of hydroalcoholic extract of ziziphora clinopodioides on hepato-renal toxicity of silver nanoparticles in male rats: an experimental study

background and objectives: toxicological studies on silver nanoparticles (ag-nps) have great importance due to their extensive biomedical applications. because of high antioxidant property of ziziphora clinopodioides, the aim of this study was to investigate the protective effect of this plant against ag-nps-induced toxicity. materials and methods: in this experimental study, 30 male rats weighing 200±20 g were divided into 5 groups of 6 which included the control group, the group receiving ag-nps with a dose of 200 ppm, the groups receiving the hydroalcoholic extract of ziziphora clinopodioides with doses of 20, 60, and 180 mg/kg along with ag-nps (200 ppm). the compounds were administered orally once a day for 30 days. at the end of the treatment period, blood samples were collected and serum activity of alkaline phosphatase, alanine aminotransferase, aspartate aminotransferase, lactate dehydrogenase, and serum concentration of urea and creatinine were evaluated. data were analyzed by one-way analysis of variance and tukey’s post hoc test.results: the results indicated that administration of ag-nps significantly increased the serum activity of alkaline phosphatase, alanine aminotransferase, aspartate aminotransferase, lactate dehydrogenase, and serum concentration of urea and creatinine compared to the control group (p<0.05). these changes were improved during treatment with the extract of ziziphora clinopodioides in different doses compared to the group receiving ag-nps (p<0.05).conclusion: based on the results of the present study, the ziziphora clinopodioides may be effective in preventing the toxicity of ag-nps.keywords: silver nanoparticle, ziziphora clinopodioides, hepato-renal toxicity, ratfunding: this study was funded by razi university, kermanshah, iran.conflict of interest: none declared.ethical considerations: the ethics committee of razi university approved the study (code of ethics: 396-2-039).authors’ contributions: - conceptualization: samad alimohammadi, mehrdad pooyanmehr- methodology: samad alimohammadi, mehrdad pooyanmehr- data collection: mehrdad pooyanmehr, milad khazaie, ali maleki, lida haghnazari- formal analysis: samad alimohammadi, mehrdad pooyanmehr, milad khazaie- supervision: samad alimohammadi, mehrdad pooyanmehr- project administration: samad alimohammadi, mehrdad pooyanmehr- writing - original draft: samad alimohammadi citation: khazaie m, pooyanmehr m, maleki a, alimohammadi s, haghnazari l. protective effect of hydroalcoholic extract of ziziphora clinopodioides on hepato-renal toxicity of silver nanoparticles in male rats: an experimental study. j rafsanjan univ med sci 2024; 23 (7): 578-88. [farsi] - writing - review & editing: samad alimohammadi