مدل معادلات ساختاری قلدری سایبری بر اساس سیستم مغزی/رفتاری (بازداری/فعال‌سازی رفتار) با نقش میانجی تنظیم شناختی هیجان در دانش‌آموزان دوره دوم متوسطه شهر گتوند: یک مطالعه توصیفی

زمینه و هدف: با گسترش استفاده از فناوری اینترنت، نوجوانان به‌عنوان گروهی از جامعه که استفاده بیشتری از فضای سایبری دارند در معرض سوء استفاده از آن هستند. هدف مطالعه حاضر تعیین مدل معادلات ساختاری قلدری سایبری بر اساس سیستم مغزی/رفتاری با نقش میانجی تنظیم شناختی هیجان در دانش‌آموزان بود. مواد و روش‌ها: در پژوهش توصیفی حاضر، جامعه آماری کلیه دانش آموزان دوره ‌متوسطه دوم شهر گتوند در سال 1402-1401 بودند. به روش نمونه گیری‌ تصادفی خوشه ای چند‌مرحله‌ای 380 نفر به عنوان نمونه انتخاب و به مقیاس‌های ‌‌بازداری‌/فعال‌‌سازی رفتاری، تجربه قلدری-قربانی ‌سایبری و تنظیم‌ شناختی ‌هیجان پاسخ دادند. تجزیه و تحلیل داده‌ها به روش مدل‌یابی معادلات ساختاری انجام شد.یافته‌ها: اثرات مستقیم سیستم بازداری رفتار بر قلدری سایبری (0.460-=β، 0.001=p)، فعال سازی ‌رفتار بر قلدری سایبری (0.299=β، 0.001=p) و تنظیم شناختی هیجان بر قلدری سایبری (0.376-=β، 0.001=p) و هم چنین، بازداری رفتار بر تنظیم شناختی هیجان (0.235=β، 0.001=p)، فعال‌‌سازی رفتار بر تنظیم ‌شناختی‌ هیجان (0.239-=β، 0.001=p) معنی‌دار بود. هم چنین، اثر غیرمستقیم بازداری رفتار بر قلدری سایبری از طریق تنظیم شناختی هیجان (0.122-=β، 0.001=p) و فعال‌‌سازی رفتار بر قلدری سایبری از طریق تنظیم شناختی هیجان (0.200-=β، 0.001=p) معنی دار بود.نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش حاضر نشان داد سیستم بازداری رفتار/ فعال سازی رفتار به طور مستقیم و با واسطه تنظیم شناختی هیجان بر قلدری سایبری موثر است. هم چنین، تنظیم شناختی هیجان به طور مستقیم بر قلدری سایبری تاثیر دارد. دستاوردهای پژوهش حاضر می تواند به متخصصین امر آموزش و روان درمانگران در شناسایی متغیرهای مرتبط با شرایط کنترل رفتاری و هیجانی کمک کند تا با استفاده بهینه از فناوری ‌سایبری، سلامت روان و کیفیت زندگی نوجوانان ارتقاء یابد.

the structural equations model of cyberbullying based on the brain/behavioral system (inhibition/activation of behavior) with the mediating role of cognitive regulation of emotion in second-period high school students of gotvand city: a descriptive study

background and objectives: with the expansion of the use of internet technology, teenagers, as a group of society that use cyber space more, are exposed to its abuse. the aim of the present study was to determine the structural equation model of cyberbullying based on the brain/behavioral system with the mediating role of cognitive emotion regulation in students.materials and methods: in the current descriptive study, the statistical population was all students of secondary school (second period) in gotvand city in 2022-2023. three-hundred and eighty people were selected by multi-stage cluster random sampling method and responded to the behavioral inhibition/activation, cyberbullying-victim experience, and emotional eegulation scales. data analysis was performed by structural equations modeling method.results: direct effects of behavioral inhibition system on cyberbullying (β=-0.460, p=0.001), behavioral activation on cyberbullying (β=0.299, p=0.001), and cognitive regulation of excitement on cyberbullying (β=-0.376, p=0.001), and also inhibition of behavior on cognitive regulation of emotion (β=0.235, p=0.001), activation of behavior on cognitive regulation of emotion (β=-0.239, p=0.001) were significant. moreover, the indirect effects of inhibiting behavior on cyberbullying through cognitive regulation of emotion (β=-0.122, p=0.001) and activating behavior on cyberbullying through cognitive regulation of emotion (β=-0.200, p=0.001) were significant. conclusion: the results of the present study showed that the behavior inhibition/behavior activation system is effective directly and through the cognitive regulation of emotion on cyberbullying, and the cognitive regulation of emotion also has a direct effect on cyberbullying. the results of the present research will help education experts and psychotherapists in identifying variables related to behavioral and emotional control conditions in order to increase the mental health and quality of life of adolescents with the optimal use of cyber technology.keywords: cyberbullying, cognitive emotion regulation, behavioral inhibition/behavior activation, studentfunding: this study did not have any funds.conflict of interest: none declared.ethical considerations: the ethics committee of payam-e-noor university approved the study (ir.pnu.rec.1402.186).authors’ contributions:- conceptualization: marzieh mashalpourfard- methodology: marzieh mashalpourfard, akram pouristadegi- data collection: akram pouristadegi- formal analysis: marzieh mashalpourfard, akram pouristadegi- supervision: marzieh mashalpourfard- project administration: marzieh mashalpourfard- writing – original draft: akram pouristadegi- writnig – review & editing: marzieh mashalpourfard, akram pouristadegi