همکاری بین رشته‌ای در جراحی آندوسکوپیک قاعده جمجمه، از رویا تا واقعیت: نامه به سردبیر

قاعده جمجمه به دلیل پیچیدگی‌های وسیع آناتومیک و وجود عناصر عصبی-عروقی از چالشی‌ترین بخش‌های بدن انسان در آموزش، یادگیری و درمان پاتولوژی‌های آن بوده است. با پیشرفت تکنیک‌های جراحی در سه دهه اخیر خصوصاً در رخداد تحولی بزرگ در دسترسی و انجام جراحی‌های کم عارضه‌تر به روش آندوسکوپیک آندونازال در سطح دنیا، دانشگاه‌های بزرگ کشور نیز تلاش نموده‌اند تا همگام با مراکز معتبر دنیا این تکنیک‌های نوین را در درمان بیماران به کار گیرند. نتایج موفق مراکز معتبر جهانی بیانگر نیاز به انجام این جراحی‌ها به صورت تیمی و مشترک به ویژه با همکاری نزدیک جراحان مغز و اعصاب و متخصصان گوش، حلق، بینی (زیرشاخه رینولوژی) می‌باشد. در این راستا با همکاری مشترک این دو رشته در بیمارستان امام خمینی (ره) تهران در طی 10 سال گذشته بیش از 1000 جراحی آندوسکوپیک قاعده جمجمه انجام شده است که در این گزارش اهمیت و دستاوردهای آن به صورت مستند ارائه شده است. 

multidisciplinary collaboration in skull base surgery: from dream to reality: a letter to the editor

cranial base region is one of the most challenging areas of the body for training, learning, and treatment due to vast anatomic complications and the presence of neurovascular factors. fortunately, evolving of endoscopic endonasal approaches (eea) to the skull base has improved the results of such surgeries in association with decreased complications, during the last three decades throughout the world. iranian prominent universities have also tried to apply these novel techniques in disease treatment in line with the world reliable centers. successful results of the world reliable centers indicate the necessity of teamwork and collaborative surgeries, especially with close collaboration of neurosurgeons and otorhinolaryngologists. in this regard, 1000 skull base surgeries have been done by the cooperation of the mentioned fields at imam khomeini hospital complex, tehran university of medical sciences, since 10 years ago. this paper aimed to present the documented achievements of this cooperation.