استفاده از آلکیل بنزن سولفانات‌های خطی به عنوان نشانگر مولکولی جهت ردیابی آلودگی فاضلاب شهری در رودخانه عباس‌آباد (همدان) در سال 1398: یک مطالعه توصیفی

زمینه و هدف: در دهه های گذشته منابع مهم آبی در سراسر جهان در معرض ورود فاضلاب های خانگی، صنعتی و پساب های کشاورزی قرار گرفته اند. یکی از مهم ترین آلاینده های فاضلاب ترکیبات آلکیل بنزن سولفانات های خطی (linear alkylbenzene sulphonate ; lass)  هستند. هدف این مطالعه، تعیین غلظت و ارزیابی ریسک سلامت این ترکیبات در رودخانه عباس آباد همدان است. مواد وروش ها: این مطالعه توصیفی در بهار سال 1398 بر روی آب رودخانه عباس آباد در 17 ایستگاه انجام شد. در این مطالعه از روش بهینه و اصلاح شده متیلن بلو جهت اندازه گیری مقدار las استفاده شد. پس از آماده سازی نمونه ها با استفاده از روش متیلن بلو، فاز آلی نمونه جدا و جذب las با استفاده از دستگاه اسپکتروفتومتر در طول موج 650 نانومتر قرائت شد و با استفاده از منحنی کالیبراسیون و جذب به دست آمده، غلظت las محاسبه شد. ارزیابی ریسک سلامت las با محاسبه شاخص ریسک rq انجام شد. یافته ها: نتایج، دامنه غلظت las را بین 2.65-0.11 و با میانگین 1.25 میلی گرم بر لیتر نشان داد. بر اساس مشاهدات میدانی، ورود فاضلاب های تصفیه نشده کاربری های اطراف به داخل رودخانه عباس آباد، علت اصلی غلظت زیاد las شناخته شد. نتایج ارزیابی ریسک سلامت، عدم وجود ریسک در گروه های سنی مختلف را نشان داد. نتیجه گیری: با توجه به نتایج، در حال حاضر در رودخانه عباس آباد همدان از جانب ترکیبات las نگرانی قابل توجهی بر سلامت انسان وجود ندارد اما شایسته است از ورود فاضلاب های تصفیه نشده و یا با تصفیه ناکافی به منابع ارزشمند آبی جلوگیری شود.

the use of linear alkylbenzene sulphonates as a molecular marker for tracing urban sewage pollution in abbasabad river (hamadan) in 2019: a descriptive study

background and objectives: in the past decades, due to population growth and industrial activities, important water resources around the world have been exposed to domestic, industrial and agricultural wastewater. one of the most important wastewater pollutants is linear alkylbenzene sulphonates (lass). this study aimed to investigate the concentration and health risk assessment of these compounds in the abbasabad river in hamadan.materials and methods: this descriptive study was conducted in the spring of 2019 from the water sample of abbasabad river in 17 stations. in this study, the optimized and modified method of methylene blue was used to measure the amount of las. after preparing the samples using the methylene blue method, the organic phase of the sample was separated and the las absorption was read using a spectrophotometer at a wavelength of 650 nm, and the las concentration was calculated using the obtained absorption and calibration curve. las health risk assessment was performed by calculating the risk quotient (rq) index.results: the results showed las concentration ranged from 0.11 to 2.65 mg/l with a mean of 1.25 mg/l. based on field observations, the entry of untreated wastewater into the abbasabad river was the main cause of the high concentration of las. the results of the health risk assessment showed no risk in different age groups.conclusion: the results show that at this level of las concentration in the abbasabad river of hamadan, there is no significant concern for human health. however, it is worthwhile to prevent the entry of untreated or inadequately treated wastewater into valuable water resources.