ارزیابی نقش داروساز بالینی در بهینه ‌سازی روند پیشگیری از آسیب مخاطی گوارشی ناشی از استرس در بیماران بستری در بخش نفرولوژی: یک مطالعه نیمه تجربی

زمینه و هدف: تجویز داروهای کاهنده اسید معده برای پیشگیری از آسیب مخاطی گوارشی ناشی از استرس در بیماران بستری در موارد زیادی نامناسب است. لذا مطالعه حاضر با هدف تعیین نقش داروساز بالینی در بهبود تجویز این دارو ها طراحی شد. مواد و روش ها: این مطالعه نیمه تجربی بر روی 101 بیمار بستری در بخش نفرولوژی بیمارستان شفا دانشگاه علوم پزشکی کرمان انجام شد. بیمارانی که بیش‌تر از 24 ساعت بستری باقی می ماندند، وارد مطالعه شدند. در مرحله قبل از مداخله، هر بیمار از نظر خطر ابتلاء به آسیب مخاطی گوارشی و دریافت یا عدم دریافت دارو برای پیشگیری از آسیب مخاطی بررسی شد. در مرحله دوم، داروساز بالینی فعالانه مداخله کرد و برای بیمارانی که در خطر پایین آسیب گوارشی بودند، توصیه به قطع دارو کرد. برای بیمارانی که در خطر بالا آسیب گوارشی بودند اما داروی کاهنده اسید معده نمی گرفتند، توصیه به آغاز دارو کرد. تعداد بیمارانی که در هر مرحله به‌صورت مناسب یا نامناسب داروی پیشگیری دریافت می کردند، گزارش شد. داده ها با آزمون مجذور کای تحلیل شدند. یافته ها: 57 بیمار در مرحله قبل از مداخله و 44 بیمار در مرحله مداخله ارزیابی شدند. تعداد بیمارانی که به‌صورت نامناسب پیشگیری دریافت می‌کردند، از 37 نفر (77 درصد) در مرحله قبل از مداخله به 6 نفر (31.6 درصد) در مرحله بعد از مداخله کاهش یافت (0.001>p). نتیجه گیری: با توجه به نقش موثر داروساز بالینی در این مطالعه، پیشنهاد می گردد از مشاوره داروساز بالینی برای بهبود تجویز منطقی دارو در پیشگیری از آسیب مخاط گوارشی در بیماران بستری استفاده شود.

evaluation of the role of clinical pharmacist in optimizing stress-related mucosal disease prophylaxis in patients admitted to nephrology ward: a quasi-experimental study

background and objectives: prescription of acid supressive therapy (ast) for prophylaxis of stress-related mucosal disease (srmd) in hospitalized patients is inappropriate in many cases. therefore, this study was designed to determine the role of clinical pharmacist in optimizing prescription of these therapies.materials and methods: this quasi-experimental study was conducted on 101 patients admitted to the nephrology ward in shafa hospital affiliated to kerman university of medical sciences. all patients with a length of hospital stay of more than 24 hours were included. in the pre-intervention phase, each patient was evaluated regarding the risk of srmd and receiving or not receiving srmd prophylaxis. in the second phase, the clinical pharmacist actively intervened for discontinuation of ast in patients at low risk of srmd and initiation of ast in patients who were at high risk of srmd but did not receive any medication. finally, in each phase of the study, the number of patients who appropriately or inappropriately received prophylactic drug was reported. chi square test was used to analyze data.results: fifty-seven and 44 patients were evaluated in the pre-intervention and intervention phases, respectively. the number of patients who inappropriately received prophylactic drugs significantly decreased from 37 patients (77%) in the pre-intervention phase to 6 patients (31.6%) in the intervention phase (p<0.001).conclusion: considering the effective role of the clinical pharmacist in this study, consultation with a clinical pharmacist for optimizing rational prescription of drugs for prophylaxis of srmd in hospitalized patients is recommended.key words: clinical pharmacist, mucosal disease, stress, prevention, nephrologyfunding: the study was funded by kerman university of medical sciences (grant number: 95000267).conflict of interest: none declared.ethical approval: the ethics committee of kerman university of medical sciences approved the study (ir.kmu.rec.1395.699).how to cite this article: nikvarz n, seyedi z. evaluation of the role of clinical pharmacist in optimizing stress-related mucosal disease prophylaxis in patients admitted to nephrology ward: a quasi-experimental study. j rafsanjan univ med sci 2020; 19 (3): 223-34. [farsi]