شناسایی و کمی‌سازی شاخص‌های بهداشت محیطی آشپزخانه‌های بیمارستانی قزوین در سال 1401: یک مطالعه توصیفی

زمینه و هدف: آشپزخانه‌های بیمارستان به علت تامین غذای قشر آسیب‌پذیری از افراد جامعه، نیاز به توجه ویژه دارند. بنابراین هدف از این مطالعه، شناسایی و کمی‌سازی شاخص‌های بهداشت محیط در آشپزخانه های بیمارستانی شهر قزوین می‌باشد.مواد و روش‌ها: این مطالعه توصیفی، در آشپزخانه های 5 بیمارستان آموزشی‌ درمانی، 2 بیمارستان خصوصی و یک بیمارستان تامین اجتماعی قزوین در سال 1401 انجام گرفت. داده ها با استفاده از چک لیست ساختاریافته استاندارد و به روش مشاهده، مصاحبه، اندازه گیری و رجوع به مستندات موجود جمع‌آوری شد. هم‌چنین، 70 نفر از دست‌اندرکاران غذای شاغل در آشپزخانه بیمارستان‌ها توسط یک پرسش‌نامه استاندارد از نظر آگاهی، نگرش و عملکرد ارزیابی شدند. جهت تجزیه ‌و تحلیل داده‌ها از آزمون t مستقل، آنالیز واریانس یک‌طرفه، ضریب همبستگی spearman و آزمون ناپارامتریک wilcoxon استفاده گردید.یافته ها: از نظر شاخص‌های بهداشت محیط، 50 درصد از آشپزخانه ها در وضعیت خوب، 25 درصد در وضعیت متوسط و 25 درصد در وضعیت ضعیف قرار داشتند. بین تعداد کارکنان و وضعیت شاخص های بهداشت محیط، همبستگی مثبت و معنی داری به دست آمد(rs=0.982, p<0.001) تنها 14/3 درصد (10 نفر) از کارکنان آشپزخانه ها ، از آگاهی خوبی در خصوص بهداشت و ایمنی مواد غذایی برخوردار بودند. هم چنین، میان متغیرهای مدت سابقه کار و شرکت در کلاس آموزش بهداشت، با میزان آگاهی رابطه معنی داری مشاهده گردید (0/05>p).نتیجه گیری: به نظر می رسد آگاهی کافی در زمینه بهداشت و ایمنی مواد غذایی در بین کارکنان آشپزخانه های بیمارستانی وجود ندارد و آشپزخانه ها از نظر شاخص های بهداشت محیط در وضعیت متوسط قرار دارند. بنابراین، انجام مداخله آموزشی، کنترل و نظارت بیشتر بر آشپزخانه ها پیشنهاد می گردد.

identification and quantification of the environmental health indicators of hospital kitchens in qazvin in 2022: a descriptive study

background and objectives: hospital foodservices are fundamental to the care provided to patients throughout their healing processes. therefore, this study was designed to identify and evaluate the environmental health indicators in hospital kitchens in qazvin.materials and methods: this descriptive study was conducted in five different government hospitals, two private hospitals, and the social security hospital of qazvin in 2022. data were collected by a standard structured checklist followed by observing, interviewing, and using available documents. also, the study included 70 available food service staff that completed a standard questionnaire to assess their food safety kap (knowledge, attitude, performance). data were analyzed using independent t-test, one-way anova, spearman’s correlation coefficient, and non-parametric wilcoxon test.results: in terms of environmental health indicators, 50% of kitchens were in good condition, 25% in average condition, and 25% in poor condition. a significant positive correlation was found between the number of employees and the status of environmental health indicators (rs=0.982, p<0.001). moreover, only 14.3% of personnel of kitchens (10 subjects) had good food safety knowledge. knowledge was significantly associated with work experience and level of health education (p<0.05).conclusion: it has been observed that the knowledge of the staff on hygiene and food safety is low, and kitchens are in average condition in terms of environmental health indicators. so, it is suggested to have more interventional training, control, and surveillance.key words: environmental health indicators, hospital food services, staff, questionnaire, qazvinfunding: this study did not have any funds.conflict of interest: none declared.ethical approval: the ethics committee of qazvin university of medical sciences approved the study (ir.qums.rec.1400.505).how to cite this article: soleymani saeid, ranjbaran mahdi, jamali hamzeh ali, emamjomeh mohammad mahdi. identification and quantification of the environmental health indicators of hospital kitchens in qazvin in 2022: a descriptive study. j rafsanjan univ med sci 2023; 21 (11): 1153-1170. [farsi]