نقش میانجی متغیرهای دموگرافیک در ارتباط بین رفتارهای پرخطر با اچ آی وی/ ایدز در مراجعه کنندگان به مراکز مشاوره بیماری‌های رفتاری دانشگاه علوم پزشکی شیراز در سال 1399: یک مطالعه توصیفی

زمینه و هدف: اچ آی وی/ ایدز بیماری نوپدیدی است که رابطه تنگاتنگی با رفتارهای پرخطر دارد و گروه های مختلف سنی، جنسی، نژادی، فرهنگی، طبقات اجتماعی و اقتصادی را تحت تاثیر قرار داده است. هدف از پژوهش حاضر تعیین نقش میانجی متغیرهای دموگرافیک در ارتباط بین رفتارهای پرخطر با اچ آی وی/ ایدز بود.مواد و روش ها: این مطالعه توصیفی با استفاده از روش سرشماری بر روی 3838 نفر از مراجعه کنندگان به مراکز مشاوره بیماری های رفتاری دانشگاه علوم پزشکی شیراز در سال 1399 انجام شد. ابزار جمع آوری داده ها نرم افزار کشوری ثبت مشاوره بیماری های رفتاری شامل متغیرهای دموگرافیک و رفتارهای پرخطر در دو گروه اچ آی وی/ ایدز شناسایی شده مثبت و منفی بود. از مدل سازی معادلات ساختاری جهت تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد.یافته ها: بر اساس مدل نهایی، متغیرهای دموگرافیک 13/46 درصد از موارد ابتلاء به بیماری را تبیین می کنند، اما رفتارهای پرخطر 44/40 درصد از موارد ابتلاء را تبیین می کنند. پس قدرت تبیین متغیرهای دموگرافیک در ابتلاء به بیماری نسبت به رفتارهای پرخطر پایین تر است، بنابراین متغیرهای دموگرافیک نقش میانجی ندارند. رابطه بین متغیرهای دموگرافیک با رفتارهای پرخطر و اچ آی وی/ ایدز از لحاظ آماری معنادار بود (0/001>p).نتیجه گیری: بر اساس یافته های مطالعه حاضر، متغیرهای دموگرافیک نقش میانجی ندارند و با توجه به معنادار بودن ارتباط متغیرهای دموگرافیک با رفتارهای پرخطر و هم­چنین با ایدز، لذا متغیرهای دموگرافیک نقش مخدوش کننده دارند. بنابراین برنامه های آموزشی مستمر در زمینه پیش گیری و کنترل رفتارهای پرخطر، در کاهش بروز ایدز بسیار کمک کننده خواهد بود.  

the mediating role of demographic variables in the relationship between high-risk behaviors and hiv/aids in the referrals to behavioral disease counseling centers of shiraz university of medical sciences in 2020: a descriptive study

background and objectives: human immunodeficiency virus/acquired immune deficiency syndrome (hiv/aids) is an emerging disease that has a close relationship with highrisk behaviors and affected different age groups, gender, race, culture, and social and economic classes. the aim of the present study was to investigate the mediating role of demographic variables in the relationship between highrisk behaviors and hiv/aids.materials and methods: this descriptive study was conducted using the census method on 3838 people referred to behavioral disease counseling centers of shiraz university of medical sciences in 2020. the data collection tool was the national software for registering behavioral diseases consultation, including demographic variables and highrisk behaviors in two groups of hiv/aids identified as positive and negative. structural equation modeling was used to analyze the data.results: according to the final model, demographic variables explain 13.46% of disease cases, but highrisk behaviors explain 44.40% of disease cases. therefore, the explanatory power of demographic variables in contracting the disease is lower than highrisk behaviors, so demographic variables do not play a mediating role. the relationship between demographic variables and highrisk behaviors and hiv/aids was statistically significant (p<0.001).conclusion: according to the findings, demographic variables do not play a mediating role, and considering the significant relationship between demographic variables and highrisk behaviors and aids, demographic variables play a confounding role. therefore, continuous educational programs in the field of prevention and control of highrisk behaviors will be very helpful in reducing the incidence of aids.