نقش میانجی خودپنداره در رابطه بین کارکردهای اجرایی و ظرفیت حافظه کاری با عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان دوره اول دبیرستان: یک مطالعه توصیفی

زمینه و هدف: عملکرد تحصیلی و عوامل موثر بر آن به عنوان یکی از متغیرهای محوری و اساسی در آموزش و پرورش همواره مورد توجه محققان و روان‌شناسان بوده است. هدف از پژوهش حاضر تعیین نقش میانجی خودپنداره در رابطه بین کارکردهای اجرایی و ظرفیت حافظه کاری با عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان دوره اول دبیرستان سمیرم بود.مواد و روش‌ها: در مطالعه توصیفی حاضر، نمونه‌های مورد بررسی 272 نفر از دانش‌آموزان دختر مدارس دوره اول دبیرستان شهر سمیرم در سال 1400-1399 بودند که با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای چند مرحله‌ای انتخاب شدند. شرکت ‌کنندگان پژوهش، مقیاس نقائص کارکردهای اجرایی نوجوانان barkly، آزمون حافظه کاری wechsler ، پرسش‌نامه عملکرد تحصیلی pham و taylor و پرسش‌نامه خودپنداره تحصیلی yesen chenرا تکمیل نمودند. داده‌ها با استفاده از آزمون ضریب همبستگی pearson، رگرسیون چند متغیره و تحلیل مسیر، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.یافته‌ها: میانگین کارکردهای اجرایی و عملکرد تحصیلی، خودپنداره و حافظه کاری به ترتیب برابر با 63.31، 181.29، 47.2 و 9.45 با انحراف استاندارد 6.71، 4.61، 3.89 و 4.34 به دست آمد. نتایج نشان داد خودپنداره در رابطه کارکردهای اجرایی و ظرفیت حافظه کاری با عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان دوره اول دبیرستان سمیرم نقش میانجی دارد. هم‌چنین، نتایج نشان داد که خودپنداره، کارکردهای اجرایی و حافظه کاری می‌تواند عملکرد تحصیلی را پیش‌بینی کند (0.001>p).نتیجه‌گیری: با توجه به نقش میانجی خودپنداره در رابطه با کارکردهای اجرایی و ظرفیت حافظه کاری پیشنهاد می‌گردد در جهت بهبود عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان مورد استفاده قرار گیرد.

the mediating role of self-concept in the relationship between executive functions and working memory capacity and academic performance of first-year high school girl students: a descriptive study

background and objectives: academic performance and factors affecting it as one of the central and fundamental variables in education have always been the focus of researchers and psychologists. the aim of the current research was to determine the mediating role of selfconcept in the relationship between executive functions and working memory capacity and the academic performance of the firstyear students of semiram high school.materials and methods: the present study is descriptive. the investigated sample was 272 firstyear female students of semiram high school in 20202021, who were selected using the multistage cluster random sampling method. research participants completed the barkly adolescent executive function deficit scale, the wechsler working memory test, the pham and taylor academic performance questionnaire, and the yesen chen academic selfconcept questionnaire. data were analyzed using pearson #39;s correlation coefficient test, multivariate regression, and path analysis. results: the average scores of executive functions, academic performance, selfconcept, and working memory were 63.31, 181.29, 47.2, and 9.45, respectively, with a standard deviation of 6.71, 4.61, 3.89, and 34.4. the results showed that selfconcept has a mediating role in the relationship between executive functions and working memory capacity and the academic performance of the first year students of semiram high school. also, the results showed that selfconcept, executive functions, and working memory can predict academic performance (p<0.001). conclusion: considering the mediating role of selfconcept in relation to executive functions and working memory capacity, it is suggested to be used to improve students #39; academic performance.key words: selfconcept, executive functions, working memory, academic performance, studentfunding: this study did not have any funds.conflict of interest: none declared.ethical approval: the ethics committee of islamic azad university of isfahan (khorasgan) branch approved the study (ir.iau.khuisf.rec.1401.003).how to cite this article: taee mahshid, zare neyestanak mohammad. the mediating role of selfconcept in the relationship between executive functions and working memory capacity and academic performance of firstyear high school girl students: a descriptive study. j rafsanjan univ med sci 2022; 21 (06): 593608. [farsi]