بررسی وضعیت سرب در شیر مادران ایرانی: یک مرور سیستماتیک

زمینه و هدف: اگرچه شیر مادر یک غذای کامل برای رشد و نمو نوزاد تازه متولد شده می‌باشد، اما می‌تواند به عنوان یک مسیر مهم جهت مواجهه نوزاد با فلز سمی ‌سرب نیز باشد. لذا هدف از مطالعه مروری حاضر،بررسی وضعیت آلودگی سرب در شیر مادران ایرانی و هم‌چنین شناسایی عوامل موثر بر آن بود.مواد و روش‌ها: در بررسی سیستماتیک حاضر، پایگاه داده‌های شامل scopus،pubmed , science direct، google scholar، scientific information database (sid)، iranmedex و magiran به صورت کامل برای یافتن مقالات مربوطه تا پایان سال 1399 مورد بررسی قرار گرفت. پس از تکمیل جستجو، ارزیابی مقالات با توجه به چک لیست صورت گرفت.یافته‌ها: در مجموع 10 مطالعه با توجه به معیارهای ورود و خروج وارد مطالعه شدند. بیش‌ترین میانگین غلظت سرب شیر مربوط به مادران مقیم استان همدان و تهران بود، در حالی که کم‌ترین میزان غلظت سرب مربوط به استان سنندج بود. از مجموع عوامل مورد بررسی شده در این مطالعات، فاکتورهایی چون سن مادر، فرزند اول بودن، شاغل بودن و استفاده از رژ لب نشان دادند که می‌توانند تاثیر معنی‌داری بر روی غلظت سرب در شیر مادر بگذارند.نتیجه‌گیری: به نظر می‌رسد افزایش مراقبت‌های بهداشتی جهت کاهش مواجهه مادران باردار و شیرده با سرب به طور جدی باید توسط سیاست‌گذاران سلامت پیگیری شود. هم‌چنین نیاز به انجام مطالعات گسترده تر جهت روشن‌تر شدن وضعیت مواجهه با سرب از طریق شیر مادر برای نوزادان دیگر مناطق کشور یک امر لازم و ضروری به نظر می‌رسد.

Status of Lead in ranian Mothers' Milk: A Systematic Review

Background and Objectives: Although breast milk is a complete food for the newborn development, it can also be an important route for the exposure to lead. Therefore, the aim of this systematic review was to explore the status of lead in Iranian mothers rsquo; milk, and also to identify its affecting factors.Materials and Methods: In the present systematic review, the databases including PubMed, Science Direct, Google Scholar, Scientific Information Database (SID), Iran Medex, and Magiran were searched to find the relevant articles upto 2020. After completing the search, the articles were evaluated according to a preprepared checklist.Results: A total of 10 studies were included in our study according to the inclusion and exclusion criteria. The highest mean of lead concentration in milk was related to mothers living in Hamadan and Tehran provinces, while the lowest was related to Kordestan province. Among the factors studied, maternal age, parity, employment, and the use of lipstick were significantly related to concentration of lead in breast milk.Conclusion: It seems that increasing health care to reduce the exposure of pregnant and lactating mothers to lead should be seriously pursued by health policymakers. It is also necessary to conduct more extensive studies to clarify the situation of infants exposed to lead through breast milk in the other areas of the country.Key words: Lead, Toxic metals, Breast milk, Iran Funding: This study did not have any funds.Conflict of interest: None declared. Ethical approval: Not applicable. How to cite this article: Ghaffarian Bahraman A, Taherifard AR, Rezaeian M. Status of Lead in Iranian Mothers #39; Milk: A Systematic Review. J Rafsanjan Univ Med Sci 2021; 20 (7): 81734. [Farsi]