عناصر کمیاب خاکی به عنوان آلاینده‌های نوظهور و کاربردها، وقوع، منابع، خطرات اکولوژیکی و سلامتی ناشی از آن‌ها: یک مطالعه مروری

زمینه و هدف: عناصر کمیاب خاکی (rare earth elements; rees) نمونه ای از آلاینده های نوظهور هستند که اخیراً از طریق استفاده گسترده در کالا های مدرن، تاسیسات پزشکی، پالایش نفت، معادن، کودهای شیمیایی، مواد زائد الکترونیکی و کارخانه‌های بازیافت در محیط زیست منتشر شده اند. اگرچه این عناصر به دلیل خطرات احتمالی بر سلامت انسان و محیط زیست مورد توجه قرار دارند، اما تاکنون بررسی های جامع‌ای در مورد منابع انسان ساخت، رفتارهای محیطی و خطرات بهداشتی و اکولوژیکی آن‌ها صورت نگرفته است. لذا هدف این مطالعه شناسایی منابع انسانی، مکانیسم های انتقال و رفتارهای محیطی rees، تعیین خطرات بهداشتی و اکولوژیکی ناشی از rees و نیز شناسایی شکاف اطلاعات و جهات مطالعات آینده بود.مواد و روش‌ها: جهت دست‌یابی به این اهداف مطالعات انگلیسی انجام شده در دوره20202004 از طریق جستجو با بانک های اطلاعاتی مورد استفاده و بررسی قرار گرفتند.یافته‌ها: بر اساس نتایج این مطالعات؛ اثرات اکوتوکسیکولوژیکی rees شامل کاهش رشد گیاهان، کاهش عملکرد و کیفیت مواد مغذی، ایجاد سمیت ژنتیکی و سمیت عصبی در حیوانات، قابلیت تجمع زیستی تروفیک، سمیت حاد و مزمن در موجودات زنده می باشند. قرار گرفتن انسان در معرض rees از طریق مصرف آب و مواد غذایی آلوده، استنشاق و مصرف مستقیم در طی اقدامات پزشکی باعث آسیب به سیستم های نفرولوژیکی، اختلالات عصبی عملکردی، آسیب بافت فیبروتیک، استرس اکسیداتیو، پنوموکونیوز، سمیت سلولی، عقیم ساختن مردان می شود.نتیجه‌گیری: براساس این مطالعه، تحقیقات آینده در مورد rees به ویژه در مناطق در حال توسعه که دارای شرایط مستعد ایجاد خطراتی برای سلامتی انسان هستند، برای درک بهتر رفتارهای محیطی، سمیت زایی آن پیشنهاد می شود.

Rare Earth Elements as Emerging Contaminants and Applications, Occurrence, Sources, and Environmental and Human Health Risks Caused by Them: A Review Study

Background and Objectives: Rare earth elements (REEs) are examples of emerging contaminants that have recently been increasingly spread to the environment through the extensive use in modern commodities, medical facilities, petroleum refining, mining, chemical fertilizers, electronic wastes and recycling plants. However, these elements are considered due to their potential human and ecological risks, but so far no comprehensive review have been conducted on the anthropogenic sources, environmental behavior, and public and ecological health risks of REEs. Therefore, the purpose of this study was identifying anthropogenic sources, transfer mechanisms, and environmental behavior of REEs, determining the human and ecological health risks posed by REEs and also identifying the gap between knowledge and future research directions.Materials and Methods: To achieve these goals, English studies conducted during 20042020 were used and considered by searching through databases.Results: Based on the results of these studies, ecotoxicological effects include reduced plant growth, function and nutritional quality, genotoxicity and neurotoxicity in animals, trophic bioaccumulation, acute and chronic toxicities in soil organisms. Human exposure to REEs via ingestion of contaminated water and food, inhalation, and direct intake during medical administration causes damage to nephrological systems, dysfunctional neurological disorder, fibrotic tissue injury, oxidative stress, pneumoconiosis, cytotoxicity, and male sterility.Conclusion: According to this study, future research on REEs especially in developing regions, given prevailing conditions predisposing humans to health risks is proposed to better understand environmental behaviors and their toxicity.Key words: Emerging contaminants, Rare earth elements, Resources, Transfer mechanisms, Ecotoxicological effects, Human health risks Funding: This study did not have any funds.Conflict of interest: None declared.Ethical approval: None declared. How to cite this article: Hedayatzadeh F, Ildoromi A, Hassanzadeh N, Bahramifar N. Rare Earth Elements as Emerging Contaminants and Applications, Occurrence, Sources, and Environmental and Human Health Risks Caused by Them: A Review Study. J Rafsanjan Univ Med Sci 2020; 19 (6): 61948. [Farsi]