به کارگیری روش پدیدار نگاری به منظور شناسایی عوامل موثر در انتشار علم نامعتبر

زمینه و هدف: هدف این پژوهش شناسایی عواملی است که باعث انتشار یافته های علمی نامعتبر می شوند. آگاهی از عوامل موثر در انتشار یافته های علمی نامعتبر به محققان این فرصت را می دهد تا با بینشی وسیع تر و به صورت آگاهانه اقدام به انتخاب منابع پژوهش خود نمایند و بدین صورت از انتشار یافته های علمی نامعتبر به وسیله خودداری از استفاده آن ها به عنوان پایه پژوهش خود جلوگیری به عمل آورند. مواد و روش: در این مقاله با استفاده از رویکرد کیفی پدیدارنگاری، به کارگیری نمونه گیری هدفمند و انجام مصاحبه با 12 نفر که در زمینه اعتبار یافته های علمی، علم نامعتبر و مباحث مرتبط دارای دانش و تجربه بودند، عوامل موثر در انتشار علم نامعتبر شناسایی گردیده اند؛ ابتدا با انجام مصاحبه و کدگذاری نظری 8 طبقه توصیفی مرتبط با عوامل انتشار علم نامعتبر احصاء شدند و سپس جهت سهولت در درک نتایج پژوهش، عوامل موثر در انتشار علم نامعتبر به صورت فرآیندی در فضای نتیجه ارائه گردید. یافته ها: نتایج این پژوهش حاکی از آن است که عوامل مختلفی در انتشار یافته های علمی نامعتبر دخیل هستند که با در نظرگیری فرایند انتشار یک یافته علمی، عوامل موثر در انتشار علم نامعتبر را می توان در سه محور اصلی تولید، فرآیند ارزیابی و انتشار علم جای داد. در این مقاله این نتایج به صورت فرایندی که ارتباط این عوامل را با یکدیگر نشان می دهد ارائه شده است.نتیجه گیری: یافته های این مقاله بیانگر این مهم است که جهت جلوگیری از انتشار یافته های علمی نامعتبر باید سه محور اصلی تولید، فرآیند ارزیابی و انتشار علم را محور توجه قرار داد. همچنین، جهت جلوگیری از انتشار علم نامعتبر تنها توجه به مجلات رده پایین و یا محققان غیرپایبند به اصول اخلاق پژوهشی کافی نیست بلکه جهت جلوگیری انتشار یافته های علمی نامعتبر کلیه مجلات و محققان باید مورد توجه قرار گیرند.