مطالعه تغییرات هماتولوژی، بیوشیمیایی و هیستوپاتولوژی ناشی از تجویز طولانی مدت کتامین در موش صحرایی

زمینه و هدف: امروزه استفاده تفریحی از ماده مخدر کتامین رو به افزایش است، لذا این مطالعه به منظور تعیین اثر تجویز طولانی مدت کتامین بر روی برخی از پارامترهای خونی، بیوشیمیایی و تغییرات بافتی در موش صحرایی نر انجام شد. مواد و روش‌ها: در این مطالعه تجربی، 40 سر موش صحرایی نر نژاد sprague-dawleyبه‌صورت تصادفی به دو گروه کنترل (20=n) و آزمایش (20=n) تقسیم شدند. به موش های گروه کنترل (شاهد)، محلول سالین و هم­چنین به گروه آزمایش، داروی کتامین روزانه با دوز 15 میلی‌گرم/کیلوگرم و به‌صورت داخل صفاقی تزریق شد. در روزهای صفر، 20، 40 و 60 از هر گروه 5 سر موش بیهوش و پس از خون‌گیری تشریح شدند. برخی پارامترهای بیوشیمیایی سرم اندازه‌گیری شد و بافت­ کلیه و کبد مورد ارزیابی میکروسکوپی قرار گرفتند. برای تحلیل داده­ها از آنالیز واریانس یک‌طرفه و آزمون تعقیبی tukey و آزمون نان­پارامتریک kruskal-wallis استفاده شد. یافته‌ها: نتایج نشان دهنده افزایش تعداد گلبول‌های سفید، افزایش سطوح سرمی آنزیم‌های کبدی، افزایش غلظت اوره، کراتینین، گلوکز و کورتیزول و هم­چنین کاهش غلظت پروتئین تام و گلبولین در گروه‌ کتامین نسبت به گروه کنترل بود. در بررسی بافت کبد، دژنراسیون واکوئلی، اتساع و پرخونی سینوزوئیدها، تراوش سلول‌های تک هسته­ای در اطراف ناحیه­ پورتال و نکروز پارانشیم مشاهده شد. در کلیه، دژنراسیون سلول اپی­تلیال توبول‌ها، نکروز سلول اپی­تلیال توبولی، آتروفی توبول ها و گلومرول ها و نفوذ سلول‌های التهابی مشاهده شد. نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد که کتامین می‌تواند باعث ایجاد ضایعات در کبد و کلیه شود. هر چند برای پی بردن به مکانیسم عمل کتامین در مصرف طولانی مدت، مطالعات جامع‌تری نیاز است.