علل بازگشت به اعتیاد به مواد مخدر و راهکار‌‌های پیشنهادی در مراجعه کنندگان به مراکز ترک اعتیاد: یک مطالعه کیفی

زمینه و هدف: وابستگی به مواد مخدر یکی از چالش های عمده در سطح بین الملل و کشور ایران می باشد و بازگشت مجدد به اعتیاد عامل مهمی در نظر گرفته می شود. پژوهش حاضر با هدف تعیین تجارب علل بازگشت به اعتیاد در مراجعه کنندگان به مراکز ترک اعتیاد انجام گرفته است.روش کار: این مطالعه از نوع پژوهش های کیفی بوده که با رویکرد تفسیری در سال 1396 در شهر زاهدان انجام شد. 22 نفر از افرادی که دارای سابقه ترک و بازگشت مجدد به مواد مخدر را داشتند، با روش نمونه گیری هدف مند انتخاب شدند. داده ها از طریق مصاحبه فردی و پرسش نامه نیمه ساختار یافته جمع آوری شدند. در این مطالعه تحلیل داده ها به روش آنالیز محتوا انجام شد.نتایج: 20 نفر از افراد، مرد (90.9 درصد) و 6 نفر آن ها (27.2 درصد) شغل نداشتند. بر اساس نتایج مطالعه، 5 مضمون اصلی خانواده و عوامل اجتماعی ، کمپ ، عوامل فردی و جنسی ، عوامل اقتصادی ، مسائل درمانی و 26 مضمون فرعی در زمینه علل بازگشت به اعتیاد استخراج گردید. اکثریت شرکت کنندگان اختلافات خانوادگی، شرایط بد کمپ، بیکاری، وسوسه فردی را علل اصلی بازگشت به اعتیاد می دانستند. از دیدگاه افراد مورد مطالعه، انتخاب کمپ ترک اعتیاد مناسب، حمایت و نظارت بیشتر خانواده، عدم تنبیه توسط خانواده، حمایت عاطفی، تغذیه ای و شغلی پس از ترک از مهم ترین راه کار ها جهت پیش گیری از بازگشت به مواد مخدر بود.نتیجه گیری: نتایج نشان داد که کمپ های ترک اعتیاد و مسائل جنسی در بازگشت به اعتیاد نقش بارزی دارند، لذا نیاز است با تاکید و نظارت بیشتر بر کمپ های ترک اعتیاد، بازگشت به اعتیاد را کاهش داد. واژه های کلیدی :چکیدهزمینه و هدف: وابستگی به مواد مخدر یکی از چالش های عمده در سطح بین الملل و کشور ایران می باشد و بازگشت مجدد به اعتیاد عامل مهمی در نظر گرفته می شود. پژوهش حاضر با هدف تعیین تجارب علل بازگشت به اعتیاد در مراجعه کنندگان به مراکز ترک اعتیاد انجام گرفته است.روش کار: این مطالعه از نوع پژوهش های کیفی بوده که با رویکرد تفسیری در سال 1396 در شهر زاهدان انجام شد. 22 نفر از افرادی که دارای سابقه ترک و بازگشت مجدد به مواد مخدر را داشتند، با روش نمونه گیری هدف مند انتخاب شدند. داده ها از طریق مصاحبه فردی و پرسش نامه نیمه ساختار یافته جمع آوری شدند. در این مطالعه تحلیل داده ها به روش آنالیز محتوا انجام شد.نتایج: 20 نفر از افراد، مرد (90.9 درصد) و 6 نفر آن ها (27.2 درصد) شغل نداشتند. بر اساس نتایج مطالعه، 5 مضمون اصلی خانواده و عوامل اجتماعی ، کمپ ، عوامل فردی و جنسی ، عوامل اقتصادی ، مسائل درمانی و 26 مضمون فرعی در زمینه علل بازگشت به اعتیاد استخراج گردید. اکثریت شرکت کنندگان اختلافات خانوادگی، شرایط بد کمپ، بیکاری، وسوسه فردی را علل اصلی بازگشت به اعتیاد می دانستند. از دیدگاه افراد مورد مطالعه، انتخاب کمپ ترک اعتیاد مناسب، حمایت و نظارت بیشتر خانواده، عدم تنبیه توسط خانواده، حمایت عاطفی، تغذیه ای و شغلی پس از ترک از مهم ترین راه کار ها جهت پیش گیری از بازگشت به مواد مخدر بود.نتیجه گیری: نتایج نشان داد که کمپ های ترک اعتیاد و مسائل جنسی در بازگشت به اعتیاد نقش بارزی دارند، لذا نیاز است با تاکید و نظارت بیشتر بر کمپ های ترک اعتیاد، بازگشت به اعتیاد را کاهش داد.