بررسی روایی و پایایی پرسشنامه ارزیابی خستگی، سلامت و رفاه اجتماعی رانندگان اتوبوس بین شهری

زمینه و هدف: سلامت، خستگی و رفاه اجتماعی رانندگان اتوبوس از مهم ترین فاکتورها در عملکرد و شیوع حوادث رانندگی می باشند و هر اختلالی در این زمینه ها می تواند پیامدهای نامطلوبی برای مسافران و دیگر افراد جامعه به همراه داشته باشد؛ بنابراین تهیه ابزاری که بتواند فاکتورهای موثر بر این شغل را به خوبی شناسایی و بیان کند ضروری به نظر می رسد، لذا پژوهش حاضر با هدف طراحی و اعتبار سنجی پرسش نامه ارزیابی خستگی، سلامت و رفاه اجتماعی رانندگان اتوبوس انجام شده استروش بررسی: این پژوهش مقطعی در سال 92-1391 بر روی 285 راننده اتوبوس بین شهری در پایانه های مسافربری صفه و کاوه شهر اصفهان به روش نمونه برداری تصادفی ساده، انجام شد. پس از ترجمه پرسشنامه، روایی آن بر اساس نظر پانل خبرگان، محاسبه ضریب نسبت روایی، شاخص روایی محتوا و انجام تحلیل عاملی اکتشافی صورت گرفت. تعیین پایایی این پرسشنامه به دو روش آزمون باز آزمون و آزمون هم سانی درونی انجام گردید و برای این منظور به ترتیب از ضریب هم بستگی درونی و آلفای کرونباخ استفاده شد. جهت انجام این آزمون ها از نرم افزار spss استفاده گردید.یافته ها: در تعیین روایی صوری آیتم کنترل شغل حذف گردید، همچنین آیتم حمایت سازمانی نیز از بین فاکتورهای سازمانی حذف گردید و به طور مستقل تحت عنوان حمایت کارفرما مورد ارزیابی قرار گرفت. متوسط cvi پرسشنامه 92/0 به دست آمد و در مرحله تعیین cvr در اکثریت آیتم ها مقادیر بالای 65/0 محاسبه گردید. تحلیل عامل اکتشافی با چرخش واریماکس، 3 عامل را با eigen value بیشتر از 1 ایجاد کرد که به ترتیب عبارتند از: سلامت، فاکتورهای سازمانی و خستگی. ضریب آلفای کرونباخ کل پرسشنامه برابر 882/0 و مقدار کل شاخص icc برابر 87/0 به دست آمد.نتیجه گیری: این مطالعه، شواهد مناسبی در خصوص استحکام ساختار عاملی و پایایی پرسشنامه تدوین شده را فراهم نمود و می تواند به عنوان یک ابزار علمی برای مقاصد تحقیقاتی آموزشی و عملی در رانندگان اتوبوس، مورد توجه پژوهشگران قرار گیرد.