فون و انتشار پشه‌ها (دوبالان: کولیسیده) در استان چهارمحال و بختیاری، سال 91-1390

زمینه و هدف: پشه‌ها خانواده‌ی بزرگی از دوبالان را شامل می‌شوند که به لحاظ توانایی انتقال انواع عوامل بیماری‌زا در پزشکی و بهداشت اهمیت فراوانی دارند. این مطالعه به منظور تکمیل اطلاعات موجود در زمینه‌ی تنوع گونه‌ای و انتشار پشه‌های بومی استان چهارمحال و بختیاری انجام گرفته است. روش بررسی: این پژوهش توصیفی و مقطعی در طول تابستان 1390 و 1391 در تمامی شهرستان‌های استان چهارمحال و بختیاری انجام گردید. نمونه‌ها به روش ملاقه زنی جمع آوری و با استفاده از کلیدهای معتبر شناسایی شدند. داده‌های تعیین هویت و مختصات جغرافیایی نقاط نمونه برداری در نرم افزار arcgis 10 وارد گردید تا نقشه‌ی پراکندگی هر یک از گونه‌ها به دست آید. یافته ها: در این مطالعه، 8335 لارو از 92 زیستگاه لاروی جمع آوری گردید که به 18 گونه شامل کولیستا لانجی آرئولاتا، کولیستا ساب اوکریا، اوکلروتاتوس کاسپیوس سنسولاتو، کولکس تیلری، کولکس تریتانس، کولکس هورتنزیس، کولکس پیپینس، کولکس پرگزیگوس، کولکس میمتیکوس، کولکس ترای تنیورینکوس، کولکس اربیینی، کولکس لاتیسینکتوس، آنوفل ماکولیپنیس سنسولاتو، آنوفل سوپرپیکتوس، آنوفل دتالی، آنوفل مارتری، آنوفل کلاویژر و آنوفل تورکودی تعلق داشتند. کولکس تریتانس به عنوان یک گونه‌ی جدید برای استان چهارمحال و بختیاری گزارش می‌گردد. کولکس تیلری و آنوفل سوپرپیکتوس بیش ترین فراوانی و گسترده ترین انتشار را در استان نشان دادند. نتیجه گیری: این مطالعه نشان می‌دهد که برخی از مهم ترین پشه‌های ناقل بیماری‌ها در سطح استان چهارمحال و بختیاری از تنوع و پراکندگی وسیعی برخوردار هستند. برای تعیین توانایی پشه‌های بومی در انتقال عوامل بیماری زا در استان به مطالعات بیشتری نیاز است.