اثرات توام عصاره آبی زعفران و میدان الکترومغناطیسی با فرکانس پایین بر آنژیوژنز در پرده کوریوآلانتوییک جنین جوجه

زمینه و هدف: مطالعات in vivo وin vitro بر اثرات ضد سرطانی زعفران تاکید دارند. آنژیوژنز برای تکوین جنین و بسیاری از وقایع فیزیولوژیکی و پاتولوژیک نظیر رشد تومورها، ضروری است. همچنین بسیاری از فرایندهای رشد و نمو تحت تاثیر میدان‌های الکترومغناطیسی قرار می‌گیرند. این مطالعه با هدف بررسی اثرات توام عصاره زعفران و میدان ‌‌الکترومغناطیسی با فرکانس پایین برآنژیوژنز طراحی شد.روش بررسی: در این پژوهش تجربی آزمایشگاهی تخم ‌مرغ های نطفه‌دار در 9 گروه شامل گروه‌های شاهد و شاهد آزمایشگاهی1 و 2، گروه‌های تجربی 1، 2 و 3 (تیمار با عصاره زعفران با غلظت های 100، 400 و 800 g/mlµ) و گروه‌های تجربی 4، 5 و 6 (تیمار توام عصاره زعفران همراه میدان‌الکترومغناطیسی 400 گاوس) بصورت تصادفی تقسیم شدند. در روز دوم انکوباسیون، در شرایط استریل قسمتی از پوسته تخم‌مرغ‌ها برداشته شد و پنجره ای باز ایجاد گردید. در روز هشتم 10 میکرولیتر از غلظت های مختلف عصاره به نمونه ها تیمار گردید. در روز دهم تخم‌مرغ ها 4 ساعت در معرض میدان ‌الکترومغناطیسی (فرکانس 50 هرتز و شدت 400 گاوس) قرارگرفتند. در روز دوازدهم از تمامی نمونه‌ها به کمک فتواستریومیکروسکوپ عکس تهیه و تعداد و طول انشعابات عروقی محل تیمار روی پرده کوریوآلانتوییک به کمک نرم‌افزارimage j بررسی گردید. نتایج با استفاده از آزمون های آماری anova و تست تعقیبی tukey تحلیل شدند.یافته ها: میانگین طول عروق خونی در گروه تجربی 1 نسبت به گروه شاهد کاهش معنی داری نشان نداد (05/0p > ) در حالی که در گروه‌های تجربی 2 و 3 کاهش معنی داری مشاهده شد (001/0p < ). کاهش میانگین تعداد عروق خونی در گروه‌های تجربی 1 (05/0p < )، 2 و 3 (001/0p < ) نسبت به گروه شاهد معنی دار بود. مقایسه طول انشعابات گروه شاهد با شاهد آزمایشگاهی 2، کاهش چشمگیری نشان داد (001/0p < ). کاهش طول و تعداد عروق در گروه تجربی 4 (05/0p < ) و در گروه‌های 5 و 6 (001/0p < ) معنی دار بود.نتیجه‌گیری: نتایج بیانگر آن است که زعفران دارای اثر مهاری وابسته به دوز بر رگ‌زایی است و این تاثیر توسط میدان‌الکترومغناطیسی با فرکانس پایین و شدت 400 گاوس افزایش می یابد.