اثرات میدان الکترومغناطیس با فرکانس 3میلی تسلا بر فرا ساختمان قلب در موش صحرایی

زمینه و هدف: شرایط زندگی مدرن سبب شده است که انسان به طور مداوم در معرض میدان های الکترومغناطیس قرار گیرد. مطالعات اپیدمیولوژیک و آزمایشگاهی حیوانی اثر سوء میدان های الکترومغناطیس را بر سیستم های بیولوژیک نشان داده است. این مطالعه با هدف تعیین اثرات میدان های الکترومغناطیس بر فرا ساختمان سلول های قلبی انجام شد.روش بررسی: در این مطالعه تجربی 30 سر رت ماده نژاد ویستار به دو گروه آزمایش و کنترل (در هر گروه پانزده سر) تقسیم شدند. رت های گروه آزمایش به مدت 4 ماه و روزانه 4 ساعت در معرض میدان الکترومغناطیس با شدت 3 میلی تسلا قرار گرفتند. پس از اتمام این مدت حیوانات گروه آزمایش و کنترل کشته و نمونه های قلب جهت مطالعه با میکروسکوپ الکترونی آماده شدند. سلول ها از نظر کمی و تعداد در دو گروه کنترل و آزمایش با استفاده از آزمون t-test تجریه و تحلیل شدند.یافته ها: یافته ها نشان داد که هسته سلول های عضله قلبی کوچک، متراکم و هتروکروماتیک شده اند به طوری که میانگین قطر هسته در گروه کنترل و آزمایش به ترتیب 005/±085/0 و 009/0±057/0 میلی متر (001/0p<) و نسبت اقطار در هسته به ترتیب 15/0±80/1 و 30/0±32/1 میلی متر (05/0p<) بود. همچنین طبقه زیر آندوکاردی در قلب نامنظم و میتوکندری ها متورم تر شده و کریستاهای آنها نا منظم و مبهم دیده می شد. پیدایش شکاف در حد فاصل غشائ پایه و سلول های آندوتلیال عروق بین عضلانی قلب و نازکتر شدن لایه اپیکاردی در قلب از دیگر تغییرات مشاهده شده در این پژوهش بود.نتیجه گیری: این یافته ها بیانگر اثرات سوء قرارگیری طولانی مدت در معرض میدان های الکترومغناطیس بر سیستم قلبی-عروقی می باشد که لزوم اتخاذ تدابیر حفاظتی از لطمات احتمالی آن را مطرح می کند.