ارزیابی اثر اسانس گیاه بومادران زرد بر رشد پروماستیگوت و آماستیگوت لیشمانیا ماژور در شرایط برون تنی

سالک یا لیشمانیوز جلدی یکی از بیماری‌های اندمیک در برخی از نقاط ایران است. استفاده از ترکیبات آنتیموان پنج ظرفیتی به‌عنوان خط اول درمان، با محدودیت‌ها و عوارض جانبی متعددی گزارش شده است. از این رو همواره تلاش برای یافتن روش‌های درمانی جدید و موثر مورد نظر است. در پژوهش حاضر، تاثیر گیاه بومادران که از گیاهان بومی کشور است بر رشد پروماستیگوت و آماستیگوت لیشمانیا ماژور در شرایط برون تنی بررسی شد. مواد و روش‏ها: این مطالعه تجربی در سال 1391 در دانشگاه تربیت مدرس انجام شد. اسانس گیاه بومادران زرد به روش تقطیر با بخار تهیه و تجزیه و تحلیل اسانس توسط دستگاه گاز کروماتوگراف متصل به طیف نگار جرمی انجام شد. سپس اثر غلظت‌های 10، 15، 25 و 50 درصد اسانس گیاه بومادران درشرایط برون تنی روی رشد پروماستیگوت و ماکروفاژ آلوده به آماستیگوت لیشمانیا ماژور بررسی شد. اثر بخشی اسانس گیاه بر پروماستیگوت و آماستیگوت انگل با استفاده از روش شمارش مستقیم و نیز آزمون mtt سنجیده شد در همه آزمون‌ها چاهک حاوی محیط کشت و انگل بدون افزودن دارو به‌عنوان کنترل در نظر گرفته شد. و نتایج با استفاده از از آزمون anova مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت.نتایج: نتایج حاصل از آزمون mtt نشان داد که 24، 48 و 72 ساعت پس از کشت انگل، تعداد پروماستیگوت‌ها در گروه‌های کنترل با گروه‌های تیمار شده با غلظت‌های 10، 15، 25 و 50 درصد اسانس گیاه بومادران دارای اختلاف معنی‌دار (05/0p < ) بوده است. 66 درصد ماکروفاژهای آلوده به آماستیگوت 72 ساعت پس از کشت انگل تیمار شده با غلظت 50 درصد اسانس گیاه از بین رفتند.نتیجه‌گیری: اسانس گیاه بومادران زرد در از بین بردن پروماستیگوت‌های لیشمانیا ماژور و ماکروفاژ آلوده به آماستیگوت انگل، اثر مطلوبی دارد؛ بنابراین انجام مطالعه در شرایط درون تنی برای استفاده درمانی از آن برای زخم‌های سالک توصیه می‌شود.