مقایسه دو مدل اندومتریوز در موش با استفاده از قطعات بافت و سلول‌های جداشده آندومتر انسان

هدف: اندومتریوز بیماری شایعی است که طی آن غدد و استرومای آندومتر در بیرون از حفره رحمی به‌صورت نا به‏جا رشد می‌کند. ایجاد مدل‌های حیوانی برای ارزیابی این بیماری کمک کننده خواهد بود. بنابراین در این مطالعه سعی شد دو مدل حیوانی اندومتریوز با استفاده از قطعات بافت و سلول‌های جدا شده آندومتر انسان ایجاد شود و با هم مقایسه شود.مواد و روش‌ها: ابتدا بافت آندومتر انسان در فاز تکثیری یا ترشحی از زنان بستری در بیمارستان امام خمینی تهران که تحت هیستروسکوپی به علل خوش خیم قرار گرفته بودند تهیه شد و پس از تایید سالم بودن بافت، قسمتی از بافت آندومتر انسان به تکه‌هایی به ابعاد 2 میلی‌متر مکعب بریده شد و بقیه بافت برای جداسازی سلول‌ها و کشت تا چهار مرحله استفاده شد. در مدل اول تکه‌های آندومتر به ابعاد 2 میلی‌متر مکعب و در مدل دوم 6 10×2 سلول آندومتر حاصل از پاساژ چهارم به‌صورت زیر جلدی به موش‌های تحت تیمار با اشعه گاما منتقل شد و به‌مدت 20 روز موش‌ها در شرایط کنترل شده و استریل نگهداری شدند. خون‌گیری از موش‌ها قبل و پس از پیوند برای تعیین سطح استروژن انجام گرفت و بافت اکتوپیک ایجاد شده در هر دو مدل جمع‌آوری شدند و برای ارزیابی ریخت‏شناسی با به‏کارگیری رنگ هماتوکسیلین و ائوزین و بررسی ترشحات غدد از واکنش اسید پریودیک شیف استفاده شد همچنین تعداد مقاطع غدد در واحد سطح محاسبه و شمارش شد.نتایج: 20 روز پس از پیوند بافت غددی شبیه بافت آندومتر در زیر جلد موش در هر دو مدل دیده شد و تعداد مقاطع غدد در واحد سطح میلی‏متر مربع در مدل اول 18/17 ± 55/57 و در مدل دوم 98/77 ± 57/271 بود. وسعت غدد ایجاد شده در مدل دوم بیشتر از مدل اول بود (05/0≥p) و ترشحات غدد با رنگ‌آمیزی اسید پریودیک شیف واکنش مثبت داشت. همچنین میزان استروژن تولید شده در هر دو مدل نسبت به گروه کنترل سالم بیشتر و در مدل دوم نیز بیشتر از مدل اول بود (05/0≥p).نتیجه‌گیری: در مجموع مدل اندومتریوز با به‏کار گیری سلول‌های آندومتر کشت شده، کارآیی بیشتری را از نظر ریخت‏شناسی، سطح غدد شکل گرفته و فعالیت استروژنی بالا نشان داد و می‌تواند در مطالعات اندومتریوزی از این مدل استفاده شود.