بررسی اثرات رنوپروتکتیو والپروآت‌سدیم بعنوان مهارکننده هیستون دِاستیلاز در نفروپاتی دیابتی

سابقه و هدف: نفروپاتی دیابتی شایعترین علت بروز مرحله نهایی نارسایی کلیوی، ناشی از فعالیت مولکول های پیام رسان پروتئین کینازc و گونه های فعال اکسیژن می باشد. مطالعات اخیر به نقش فرآیندهای اپیژنتیک مانند استیلاسیون هیستون و نقش آنزیمهای هیستون داستیلاز و هیستون استیل ترانسفراز در ایجاد این اپیدمی خاموش اشاره کرده اند. والپروآت سدیم بعنوان نوعی مهارکننده هیستون داستیلاز شناخته می شود. با توجه به اهمیت و شیوع بالای نفروپاتی دیابتی لزوم پیشگیری و بهبودی آن، این مطالعه مروری انجام شد.مواد و روش ها: در این مطالعه مروری ساده مقالات معتبر علمی نمایه شده در بانک های اطلاعاتی web of science ،scopus ،pubmed ،sid ،isi طی سالهای 20171963، با استفاده از واژه های کلیدی فارسی والپروآت سدیم، نفروپاتی دیابتی، مهارکننده های هیستون داستیلاز و واژه های کلیدی انگلیسی sodium valproate, diabetic nephropathies, histone deacetylase inhibitors درباره اثرات رنوپروتکتیو والپروآت سدیم در روند نفروپاتی دیابتی مورد بررسی قرار گرفتند.یافته ها: در جستجوی اولیه از میان 485 مقاله یافت شده درنهایت 73 مقاله انتخاب شدند. والپروآت سدیم قادراست با مکانیسم اتوفاژی مانع از تخریب پودوسیت ها و سلول های کلیوی و منجر به تقلیل پروتئین وری درشرایط نفروپاتی دیابتی شود. بعلاوه جلوگیری از آپوپتوز پودوسیت به کمک فرآیند اتوفاژی توسط والپروآت سدیم بعنوان یک مهارکننده هیستون داستیلاز به پیشگیری از نفروپاتی دیابتی کمک می کند. ازآنجایی که هیستون داستیلازهای کلاس یک از طریق تعدیل پیام رسانی tgf-β و nf-κb در فیبروژنز کلیوی و فعال سازی فیبروبلاست ها و فرآیندهای التهابی دخیل هستند، طبیعتاً والپروآت سدیم ویژگی آنتی فیبروتیکی از خود بروز می دهد. انتظار می رفت مهار هیستون داستیلاز باعث افزایش فعالیت پروموتر موردنظر گردد ولی برخلاف انتظار از میزان enos mrna در سلول کاسته می شود؛ پاسخ این تناقض را می توان درالقای فاکتورهای ناپایدارکننده mrna مرتبط با نیتریک اکسید سنتاز اندوتلیالی پیدا کرد.نتیجه گیری: والپروآت سدیم با مهار hdac کلاس یک و دو اثرات رنوپروتکتیو بالایی در مدل های نفروپاتی دیابتی ازخود بروز داده است. انتظار می رود این دارو در آینده پس از انجام کارآزمایی های بالینی لازم در پیشگیری یا بهبودی نفروپاتی دیابتی مورد استفاده قرار گیرد.