عوامل فردی و رفتاری موثر بر افزایش نمایه توده بدنی دانش‌آموزان متوسطه اول شهرستان بابل

سابقه و هدف: روند رو به افزایش نمایه توده بدنی یا bmi (body mass index) نوجوانان یکی از مشکلات تهدید کننده جوامع امروزی است. عوامل متعددی ممکن است در بالا رفتن bmi نوجوانان نقش داشته باشند. این مطالعه به منظور شناسایی عوامل فردی و رفتاری موثر بر bmi دانش آموزان شهرستان بابل انجام شد.مواد و روش ها: این مطالعه مقطعی در بهار 1393 بر روی 504 دانش آموز که به روش نمونه‌گیری طبقه ای و تصادفی انتخاب شدند، انجام گردید. داده ها با استفاده از پرسشنامه پژوهشگر ساخته حاوی متغیرهای فردی و رفتاری شامل سن، مصرف فست فود، ورزش، پیاده روی، بلوغ فیزیولوژیک، مصرف شیر مادر، با پرسش از مادردانش آموزان، تکمیل گردید. bmiدانش آموزان محاسبه و بر اساس صدک های استاندارد cdc2000 تحلیل شد.یافته ها: میانگین bmi 496 دانش آموز مورد مطالعه 4/4 ±21/5 بود که 78 نفر(15/7) دارای اضافه وزن و 71 نفر(14/3) چاق بودند. میانگین bmi دانش آموزان دختر بالاتر از پسران(4/3 ±21/9 در مقابل 4/5 ±21)، میانگین bmi افراد بلوغ شده بالاتر از بلوغ نشده (4/3 ±21/9 در مقابل 4/3 ±20/5) و برخورداری از اتومبیل خانوادگی (4/2 ±21/6 در مقابل 4/3 ±20/9) بود، همچنین مدت مصرف شیر مادر (0/103=r) و (0/021=p)، موتور سیکلت، مصرف فست فود، نوشابه های گازدار و پیاده روی با bmi ارتباط معنی دار داشت (0/05>p). اما با رتبه تولد، برخورداری از دوچرخه خانواده، نحوه تردد بین منزل و مدرسه، کار با رایانه، تماشای تلویزیون و ساعات مطالعه، سن، تحصیلات و شغل والدین رابطه معنی داری نداشت.نتیجه گیری: نتایج مطالعه نشان داد که برخی از عوامل فردی و اجتماعی در افزایش bmi دانش آموزان موثرند.

Personal and Behavioral Factors Affecting Body Mass Index in First Grade Highschool Students of Babol, Iran

BACKGROUND AND OBJECTIVE: Nowadays, increasing body mass index (BMI) in adolescents is a major threat for communities, and various factors can play a role in this regard. This study aimed to evaluate several personal and behavioral factors contributing to the increasing trend in BMI of students of Babol, Iran.METHODS: This crosssectional study was conducted in 504 students, who were selected through random stratified sampling during spring 2014. The data were collected using a researchermade questionnaire evaluating demographic and behavioral variables including age, fast food consumption, exercise, walking, physiological puberty, and breastfeeding. The questionnaires were filled out by the students and their mothers. BMI of the students was calculated and analyzed based on the percentiles of CDC 2000 standards.FINDINGS: The mean BMI of 496 students was 21.5 ±4.4 kg/m2; 78(15.7%) students were overweight and 71(14.3%) were obese. Mean BMI of the female students was higher than males (21.9 ±4.3 vs. 21.0 ±4.5); the mean BMI of the pubertal students was higher than those who had not reached puberty (21.9 ±4.3 vs. 20.5 ±4.3), and mean BMI of the students who owned a family car was higher than those who did not (21.6 ±4.2 vs. 20.9 ±4.3). Moreover, duration of breastfeeding (r=0.103, p=0.021), motor vehicle ownership, consumption of fast foods and soft drinks, as well as walking had a significant relationship with BMI (p<0.05). Contrastingly, BMI did not have a significant relationship with birth order, possessing a bicycle, commuting between home and school, knowledge of computer, television viewing, hours of reading, as well as parental age, education, and occupation.CONCLUSION: The results showed that some personal and social factors could increase BMI of the students