جنبه های بالینی پاسخ سلولی به پرتو های یونیزه کننده

سابقه و هدف: شناخت ما از نحوه تاثیر پرتوهای یونیزه کننده بر روی سلول ها و نوع پاسخ سلول ها به این پرتوها می تواند در استفاده موثرتر رادیوتراپی جهت درمان سرطان و نیز کاهش هر چه بیشتر عوارض ناشی از رادیوتراپی تاثیر بسزایی داشته باشد. در این مقاله مروری اثر پرتوهای یونیزه کننده مورد استفاده در رادیوتراپی بر روی سلول ها و مسیرهای بیوشیمیایی که در اثر این پرتوها القا می شوند، با تاکید بر اهمیت کلینیکی آن مورد بحث قرار می گیرد.مواد و روشها: در یک مطالعه مروری، اثرات زیستی پرتوهای یونیزه کننده و اهمیت بالینی آنها با استفاده از واژه های کلیدیionizing radiation, biological effect, response to radiotherapy, micrornas در پایگاه های اطلاعاتی ncbi ، scopus و magiran مورد جستحو قرار گرفتند و از مقالات حاصله جهت بررسی اثرات زیستی پرتوهای یونیزه کننده، واکنش بیماران نسبت به رادیوتراپی و میکرو rna ها استفاده گردید.یافته‌ها: مهمترین جز سلول که در برخورد با پرتوهای یونیزه کننده آسیب می بیند، dna می باشد. توانایی سلول های سرطانی جهت ترمیم آسیب های وارده به dna بسیار کم می باشد. بنابراین آسیب های dna در آنها معمولا ترمیم نشده و به نسل بعدی انتقال می یابد و در نهایت تجمع جهش ها منجر به کاهش تقسیم سلولی و یا مرگ سلول سرطانی می-گردد. به علاوه پرتوهای یونیزه کننده به غشا های زیستی نیز آسیب می رسانند. اینکه سلول در کدام مرحله چرخه سلولی باشد نیز بر میزان حساسیت آن به پرتوهای یونیزه-کننده نقش اساسی دارد. در نهایت در پاسخ به این پرتوها مسیرهای بیوشیمیایی مختلفی در سلول ها فعال می شوند.نتیجه گیری: با شناخت مسیرهای بیوشیمیایی درگیر در پاسخ به پرتوهای یونیزه کننده، میتوان مارکرهای حساسیت به رادیوتراپی را تعیین کرد. این مارکرها برای استفاده صحیح و مناسب جهت رادیوتراپی و موفقیت درمان حایز اهمیت بوده و می توانند جهت افزایش حساسیت سلول های سرطانی به پرتوهای یونیزه کننده و کاهش حساسیت سلول-های سالم مورد استفاده قرار گیرند. با استفاده از این مارکرها قادر خواهیم بود راندمان رادیوتراپی را افزایش داده و آسیب بافت های سالم را به حداقل کاهش دهیم.