تحقق مولفه‌های حقوق بیمار از دیدگاه پرستاران، پزشکان و بیماران بستری در بخش‌های منتخب بیمارستان شریعتی دانشگاه علوم پزشکی تهران

سابقه و هدف: رعایت حقوق بیمار یکی از مهم‌ترین مولفه‌های ارائه مراقبت انسان گرایانه و اولویت حوزه اخلاق پزشکی در کشور است. از این رو منشور حقوق بیمار در ایران در آبان 1388 به عنوان راهنمای عملکرد در این حوزه ابلاغ گردید. این مطالعه با هدف بررسی تحقق حقوق بیمار از دیدگاه پزشکان و پرستاران و بیماران بستری در بخش‌های منتخب بیمارستان شریعتی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شد.مواد و روش‌ها: این مطالعه مقطعی در بازه زمانی 96-1395 در تهران بر روی 487 شرکت کننده که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شده بودند، انجام شد. ابزار جمع آوری داده‎ها پرسشنامه نگرش به رعایت حقوق بیماران بود. نمرات کسب شده بر اساس دیدگاه فرد در مورد رعایت حق مورد پرسش و از یک (اصلاً رعایت نشده) تا پنج (کاملاً رعایت شده) بود.یافته‌ها: بر اساس نتایج این مطالعه پزشکان و پرستاران به نسبت بیماران تحقق کمتری در مورد حقوق بیماران گزارش کرده اند. بیماران، پرستاران و پزشکان به ترتیب موافق تحقق بیشتر نمره حقوق بیمار در حیطه‌های رعایت عدالت (0/96±4/54)، برخورد مودبانه (0/90±4/17)، کیفیت خدمات به لحاظ علمی (0/85±3/37) بودند. همچنین بیماران تحقق کمتر حق مسئولیت پذیری و پاسخگویی (1/59±3/03) (0/000p=)، و پرستاران و پزشکان تحقق کمتر حقوق بیماران را درحیطه توجه به رفاه و آسایش بیمار (0/99±3/45) و (0/84±2/48) (0/000p=) گزارش کردند.نتیجه‌گیری: یافته‌های مطالعه نشان داد در مجموع نگرش بیماران حاکی از تحقق بیشتر حقوق بیمار در مقایسه با پزشکان و پرستاران بود. البته دیدگاه گیرندگان و ارائه کنندگان خدمات در خصوص میزان رعایت ابعاد مختلف حقوق بیمار در بیمارستان متفاوت بود که لازم است در مداخلات مد نظر دیدگاه بیماران به عنوان گیرنده خدمات و ذینفع اصلی در اولویت قرار گرفته و ارائه کنندگان خدمت نسبت به آن مطلع و راهکارهای رفع نقصان‌های موجود شناسایی و اقدام مقتضی در رفع آن صورت گیرد.

realization of patient right dimensions from the viewpoint of nurses, doctors and patients hospitalized in selected departments of shariati hospital, tehran university of medical sciences

background and objective: respecting the patient’s rights is one of the most important components of providing humanistic care and a priority in the field of medical ethics in iran. therefore, the charter of patients’ rights in iran was announced in 2009 as a practice guide in this field. this study was conducted with the aim of investigating the realization of patient rights from the viewpoint of doctors, nurses and patients hospitalized in selected departments of shariati hospital affiliated to tehran university of medical sciences.methods: this cross-sectional study was conducted in tehran in 2016-2017 on 487 participants who were selected by convenience sampling method. the data collection tool was the questionnaire of patients’ rights awareness. the scores obtained were based on the individual’s point of view regarding the observance of the right in question and ranged from 1 (not observed at all) to 5 (completely observed).findings: based on the results of this study, doctors and nurses have reported less realization of patients’ rights compared to patients. patients, nurses and doctors, respectively, agree with the greater realization of patient rights in the areas of observance of justice (4.54±0.96), being polite to the patient (4.17±0.90), and quality of service in a scientific sense (3.37±0.85). in addition, patients reported less realization of patients’ right in the areas of responsibility and accountability (3.03±1.59) (p=0.000), and nurses and doctors reported less realization of patients’ rights in the areas of attention to the patient’s well-being and comfort (3.45±0.99) and (2.48±0.84) (p=0.000).conclusion: the findings of the study showed that, in general, the attitude of the patients indicated that the patient’s rights were better fulfilled compared to the doctors and nurses. of course, the views of service receivers and service providers were different regarding the degree of compliance with different dimensions of patient rights in the hospital, and it is necessary to prioritize the views of patients as service receivers and main beneficiaries in the interventions, and the service providers should be informed about it and the solutions to solve the existing shortcomings should be identified and appropriate action should be taken to solve them.