مقایسه رادیوگرافیک ارتباط ریشه دندان مولر سوم فک پایین با کانال آلوئولار تحتانی در پانورامیک و توموگرافی کامپیوتری با اشعه مخروطی

سابقه و هدف: هنگام خارج کردن دندان های مولر سوم، ریسک آسیب به عصب الوئولار تحتانی وجود دارد. تصویربرداری های شایع مختلفی مانند پانورامک و cone (cbct)beam computed tomography برای بررسی های لازم قبل از جراحی مولر سوم مندیبل توصیه شده اند. هدف از این مطالعه مقایسه یافته های رادیوگرافی پانورامیک وcbct در ارزیابی ارتباط ریشه دندان مولر سوم مندیبل با کانال آلوئولار تحتانی می باشد. مواد و روش ها: در این مطالعه مقطعی 7٥ تصویر پانورامیک و cbct مورد ارزیابی قرار گرفت. مواردی که در رادیوگرافی پانورامیک مشکوک به ارتباط ریشه دندان مولر سوم مندیبل با کانال آلوئولار تحتانی بود، جمع آوری و برای تعیین نوع تماس اپکس دندان با کانال، به ٦ گروه نرمال، از دست رفتن مسیر کانال آلوئولار تحتانی، باریک شدن مسیر کانال، تغییر ناگهانی در مسیر کانال، باند رایولوسنت مشخص روی ریشه و خمیدگی ریشه ها تقسیم شدند. مواردی که در رادیوگرافی پانورامیک مشکوک به ارتباط ریشه دندان با کانال بودند، توسط cbct از نظر موقعیت کانال نسبت به دندان (باکالی یا لینگوالی یا وسط ریشه فوقانی یا تحتانی) و نوع ارتباط (دندان با کانال ارتباط دارد یا ندارد) مورد بررسی قرار گرفتند.یافته ها: در یافته های پانورامیک، 23 مورد (30/7%) نرمال، 19مورد (25/3%) از دست رفتن مسیر کانال، 9 مورد (12%) باریک شدن مسیر کانال، ٥ مورد (6/7%) تغییر ناگهانی مسیر کانال، 3 مورد (4%) باند رادیولوسنت مشخص روی ریشه و 1٦ مورد (21/3%) خمیدگی ریشه بود. طبق یافته های cbct موقعیت کانال نسبت به اپکس ریشه در 39 مورد (52%) لینگوالی بوده و در ٥9 مورد (78/7%) بین کانال مندیبولار و دندان مولر سوم تماس وجود داشت. بین یافته های رادیوگرافی پانورامیک و cbct رابطه معنی داری وجود نداشت و تنها در دو حالت باند رادیولوسنت مشخص روی ریشه، تطابق کامل بین یافته های پانورامیک و cbct بوده است.نتیجه گیری: بر اساس نتایج این مطالعه در صورت مشاهده باند رادیولوسنت مشخص روی ریشه دندان مولرسوم فک پایین و تغییر ناگهانی در مسیر کانال می توان از رادیوگرافی پانورامیک جهت تشخیص ارتباط کانال آلوئولار تحتانی و ریشه دندان مولر سوم استفاده کرد.

Radiographic Comparison of the Relation between Mandibular Third Molar Root and Inferior Alveolar Canal in Panoramic Radiography and Cone-Beam Computed Tomography

BACKGROUND AND OBJECTIVE: There is a risk of damage to the inferior alveolar nerve when extracting third molars. A variety of common imaging modalities, such as panoramic radiography (PR) and conebeam computed tomography (CBCT), are recommended for examination prior to mandibular third molar surgery. The aim of this study was to compare the findings of panoramic radiography and CBCT in evaluating the relation between the root of the mandibular third molar and the inferior alveolar canal.METHODS: In this crosssectional study, 75 panoramic and CBCT images were evaluated. Cases in panoramic radiography that were suspected of the relation between the root of the mandibular third molars and the inferior alveolar canal were collected. To determine the type of connection of apex and root canal, the samples were divided into 6 groups: normal, inferior alveolar canal path loss, canal path narrowing, sudden canal path change, radiolucent band over the roots, and root curvature. Cases in the panoramic radiograph that were suspected of root contact with the canal were examined by the CBCT in terms of the position of the canal relative to the tooth (buccal or lingual or middle of the root upper or lower) and the type of connection (whether the tooth is connected to the canal).FINDINGS: In panoramic findings, 23 cases (30.7%) were normal, 19 cases (25.3%) showed canal path loss, 9 cases (12%) canal path narrowing, 5 cases (6.7%) sudden canal path change, 3 cases (4%) radiolucent band over the roots and 16 cases (21.3%) showed root curvature. According to CBCT findings, the position of the canal relative to the root apex was lingual in 39 cases (52%) and there was connection between the mandibular canal and the third molar in 39 cases (78.7%). There was no significant relationship between panoramic radiographic and CBCT findings and only in two cases of specific radiolucent band over the roots, there was a complete agreement between panoramic and CBCT findings.CONCLUSION: Based on the results of this study, if a radiolucent band is observed on the root of the mandibular molars or a sudden change is observed in the canal path, panoramic radiography can be used to detect the relation between the inferior alveolar canal and the root of the third molars.