عوامل موثر بر شاخص سودمندی کفایت مراقبت‌های دوران بارداری در سطح اول نظام شبکه ایران

سابقه و هدف: مراقبت های دوران بارداری یک استراتژی مهم برای دستیابی به بهداشت باروری است. علی رغم اهمیت مراقبت بارداری در سلامت مادران، تعدادی از مادران به اندازه کافی مراقبت نمی شوند. این مطالعه با هدف تعیین عوامل موثر بر شاخص سودمندی کفایت مراقبت های دوران بارداری (adequacy prenatal care utilization= apncu) در سطح اول نظام شبکه ایران انجام گرفت. مواد و روش ها: این مطالعه مقطعی در شش استان ایران در سال 1395 انجام گرفت. مادرانی که تاریخ زایمانشان 62 ماه از زمان مطالعه گذشته بود، به صورت طبقه بندی تصادفی انتخاب شدند. اطلاعات با استفاده از چک لیست و پرسشنامه محقق ساخته حاوی 34 سوال فردی، خانوادگی و محیطی و 23 سوال مرتبط با مراقبت های بارداری به طور همزمان از پرونده بهداشتی و مصاحبه با مادران جمع آوری و با شاخص apncu به چهار گروه: 1 ناکافی (کمتر از 50% مراقبت مورد انتظار)، 2 متوسط (7950%)، 3 کافی (10980%)، 4 ویژه (110% و بیشتر) تقسیم و تحلیل شدند.یافته ها: از میان 2655 مادر مورد بررسی، میانگین کل مراقبت در دوران بارداری 1/7 ±6/43 بار و با توجه به شاخص apncu، مراقبت 121 نفر (4/6%) ناکافی، 603 نفر (22/7%) متوسط، 1648 نفر (62/1%) کافی و 283 نفر (10/7%) ویژه بود. بین میزان خطر استانی مرگ مادران، جمعیت شهری، مراقبت پیش از بارداری، زمان شروع اولین مراقبت بارداری، سن مادران، مشارکت و تحصیلات همسر و کفایت مراقبت های دوران بارداری ارتباط معنی دار وجود داشت (0/05>p).نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد که کفایت مراقبت های دوران بارداری گرچه تحت تاثیر عوامل اجتماعی وفردی قرار می گیرد ولی در سطح مناسبی قرار دارد.

Factors Affecting the Adequacy of Prenatal Care Utilization Index in the First Level of Network System in Iran

BACKGROUND AND OBJECTIVE: Prenatal care is an important strategy for achieving reproductive health. Despite the importance of maternity care in maternal health, some mothers are not adequately cared for. The aim of this study was to determine the factors affecting the Adequacy of Prenatal Care Utilization (APNCU) Index in the first level of network system in Iran.METHODS: This crosssectional study was conducted in six provinces of Iran in 2016. Mothers whose date of delivery was 26 months before the study were randomly selected. Data were collected using a researchermade checklist and questionnaire containing 34 personal, familyrelated and environmental questions and 23 prenatal carerelated questions based on health records and interviews with mothers and samples were divided into four groups according to the Adequacy of Prenatal Care Utilization index: 1: inadequate (less than 50% of expected care), 2: intermediate (5079%), 3: adequate (80109%), 4: adequate plus (110% and more), and the results were analyzed.FINDINGS: Among 2655 studied mothers, the mean of total care during pregnancy was 6.43 ±1.7 times and according to the Adequacy of Prenatal Care Utilization index, 121 (4.6%) mothers had inadequate care, 603 (22.7%) mothers had intermediate, 1648 (62.1%) mothers had adequate and 283 (10.7%) mothers had adequate plus care. There was a significant relationship between the risk of maternal mortality in each province, urban population, prenatal care, time of first pregnancy care, maternal age, spouse s participation and education level, and adequacy of prenatal care (p<0.05).CONCLUSION: This study showed that the adequacy of prenatal care, although influenced by social and personal factors, is at an appropriate level.