کیس پپتین: تنظیم کننده کلیدی محور هیپوتالاموس-هیپوفیز-غدد جنسی

سابقه و هدف: نورونهای هورمون آزاد کننده گنادوتروپین (gnrh) هیپوتالاموس بعنوان محل خروجی نهایی مغز در تنظیم آغاز بلوغ و عملکرد محور هیپوتالاموسهیپوفیزغدد جنسی (hpg) در پستانداران مطرح می باشند. با این وجود، مکانیسمهای دخیل در تنظیم تراوش نورونهای gnrh به درستی شناسایی نشده اند. تاکنون نقش تعدادی از نوروترانسمیترها، نوروپپتیدها یا سیگنالهای مختلف در تنظیم تراوش gnrh شناسایی شده است. اخیرا نورونهای کیس پپتین (kisspeptin) بعنوان تنظیم کننده های بالادستی و کلیدی نورونهای gnrh شناسایی شده اند. با توجه به اهمیت موضوع، هدف از این مطالعه مروری بررسی نوروآناتومی، پیام رسانی، عملکرد و اختلال در سیستم کیس پپتین می باشد.مواد و روش ها: در این مطالعه مروری با استفاده از پایگاه های اطلاعاتی pubmed، sciencedirect، nature، springer، wiley، scopus و واژه های کلیدی کیس پپتین، غدد جنسی، هیپوتالاموس، gnrh، تولیدمثل و شواهد جدید بدست آمده، نقش نوروپپتید کیس پپتین در تولید مثل مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: از 145 مقاله بدست آمده، تعداد 63 مقاله بررسی گردید. سیگنالینگ نوروپپتید کیس پپتین در هیپوتالاموس برای آغاز بلوغ و عملکرد تولیدمثلی پستانداران ضروری است. نورونهای کیس پپتین موجب تحریک ترشح gnrh شده و بعنوان تنظیم کننده مرکزی سیگنالهای داخلی و خارجی عمل می کنند. نورونهای کیس پپتین به استروئیدهای جنسی، حالات متابولیکی و ترکیبات شبه استروئیدی حساسیت دارند.نتیجه گیری: نورونهای کیس پپتین نقش حیاتی را در بلوغ و عملکرد محور hpg شامل تمایز جنسیتی در مغز، تنظیم آغاز بلوغ، تنظیم تراوش گنادوتروپینها و در نهایت کنترل باروری توسط پیامهای هورمونی و محیطی ایفا می کند.