تجمع زیستی فلزات آهن و نیکل در عضله ماهی گمگام (terapon puta)

زمینه و هدف: ماهیان از جمله موجوداتی هستند که قابلیت تجمع زیستی فلزات سنگین را دارا هستند. ماهی گمگام (terapon puta) از راسته سوف ماهیان، گونه‌ای کفزی در آب‌های خلیج فارس است. این مطالعه به منظور ارزیابی تجمع زیستی فلزات آهن و نیکل در عضله ماهی گمگام انجام شد.روش بررسی: این مطالعه توصیفی - تحلیلی روی 30 قطعه ماهی گمگام صید شده در محدوده اسکله جفره بوشهر (شمال خلیج فارس) طی تابستان 1398 انجام گردید. طول (میلی‌متر) و وزن کل (گرم) ماهی‌ها اندازه‌گیری شد. میزان غلظت عناصر آهن و نیکل در بافت عضله ماهی به منظور مصارف انسانی با استانداردهای جهانی مقایسه و طبق روش آژانس حفاظت محیط زیست آمریکا (usepa) برای مصرف ماهی، برآورد جذب روزانه (edi) و شاخص خطر سرطان‌زایی آلاینده (cr) محاسبه گردید. به طوری که پس از عملیات آماده‌سازی، زیست‌سنجی و هضم عضله ماهی توسط اسید نیتریک غلیظ، اندازه‌گیری غلظت عناصر آهن و نیکل (میلی‌گرم بر کیلوگرم) بافت عضله با دستگاه icpoes انجام شد.یافته‌ها: میانگین غلظت آهن و نیکل در بافت عضله نمونه‌های ماهی به ترتیب به میزان 15.72 ±36.08 و 0.13 ±0.39 میلی‌گرم بر کیلوگرم تعیین شد. اختلاف آماری معنی‌داری بین غلظت آهن و نیکل در بافت عضله ماهی گمگام در منطقه نمونه‌برداری مشاهده شد (p<0.05) و این مقادیر در مقایسه با استاندارد fda کمتر از حد استاندارد بود. بیشترین میزان غلظت عناصر در کلاسه طولی 20 تا 25 سانتی‌متر و کلاسه وزنی 160 تا 230 گرم مشاهده شد. آنالیز رگرسیون خطی نشان داد که رابطه افزایشی قوی (r2=0.9) بین میزان غلظت عناصر آهن و نیکل با طول و وزن کل ماهی‌ها مشاهده شد. میزان جذب روزانه در هر دو فلز از طریق مصرف بافت عضله ماهی گمگام، برای مصرف کنندگان پایین‌تر از دوز مرجع usepa به‌دست آمد. میزان غلظت آهن در بافت عضله ماهی گمگام در مقایسه با استانداردهای بین‌المللی پایین‌تر و غلظت نیکل در مقایسه با استانداردها سازمان بهداشت جهانی بیش از حد مجاز تعیین شد. شاخص خطر سرطان‌زایی آلاینده برای فلز نیکل، در محدوده قابل قبول بود.نتیجه‌گیری: غلظت فلزات آهن و نیکل در ماهی گمگام از نظر مسمومیت، برای مصارف انسان قابل قبول ارزیابی شد. شاخص خطر در ماهی گمگام کمتر از یک بود؛ بنابراین مصرف ماهی گمگام سبب بروز عوارض سوء بهداشتی برای مصرف‌کنندگان نخواهد شد.

Determination of iron and nickel metals in the muscle of fish Terapon puta

Background and Objective: Fish is one of the creatures which have the bioaccumulation of heavy metals. Terapon puta belongs to the order of Perciformes, is a benthic species in the waters of the Persian Gulf. This study was performed to evaluate the bioaccumulation of iron and nickel metals in the muscle of Terapon puta.Methods: This descriptiveanalytical study was performed on 30 pieces of Terapon puta caught in the Jefreh pier area of Bushehr, north of the Persian Gulf during the summer of 2019. Length (mm) and total weight (g) of fish were measured. The concentrations of iron and nickel in fish muscle tissue for human consumption were compared with international standards and calculated according to the US Environmental Protection Agency (USEPA) method for fish consumption, estimated daily uptake (EDI), and pollutant risk index (CR). After preparation, bioassay and, digestion of fish muscle with concentrated nitric acid, the concentration of iron and nickel (mg/kg) in muscle tissue was measured with ICPOES.Results: The mean concentrations of iron and nickel in muscle tissue of fish samples were calculated 36.08 ±15.72 and 0.39 ±0.13 mg/kg, respectively. There was a significant difference between the concentrations of iron and nickel in the muscle tissue of the Terapon puta in the sampling area (P<0.05) and these values were lower than the standard and meaningless the muscle tissue of the Terapon puta in the sampling area compared to the FDA standard. The highest concentration of metals was observed in the length class of 2025 cm and weight class of 230260 g. Linear regression analysis showed that a strong increase (R2=0.9) between the concentration of iron and nickel with the length and total weight of fish. The daily uptake of both metals was obtained by consuming Terapon puta muscle tissue for consumers below the USEPA reference dose. The concentration of iron in the muscle tissue of Terapon puta was lower than the international standards. Nickel concentration was more than allowable limit according to WHO standards. The carcinogenicity risk index for nickel was acceptable.Conclusion: Concentrations of iron and nickel in Terapon puta were considered acceptable for human consumption in terms of toxicity. The risk index for Terapon puta was less than one; therefore, the consumption of Terapon puta will not cause adverse health effects for consumers.