اثر فعالیت بدنی بر پیشگیری و درمان آتروسکلروز: تمرکز بر فعالیت ژن‌های abcg5 و abcg8

آتروسکلروز علت اصلی ناتوانی و مرگ و میر در سراسر جهان است. آتروسکلروز که نتیجه رسوب کلسترول در دیواره عروق کرونری است؛ علت اصلی ناتوانی و مرگ و میر در سراسر جهان محسوب می شود. انتقال معکوس کلسترول فرایندی است که طی آن کلسترول اضافی از دیواره عروق برداشت می شود و بدین ترتیب از خطر آتروسکلروز کاسته می شود. پروتئین های ناقل کاست متصل به atp (abc) مانند ناقل کاست a1 متصل به atp (abca1)، ناقل کاست g1 متصل به atp (abcg1)، ناقل کاست g4 متصل به atp (abcg4)، ناقل کاست g5 متصل به atp (abcg5) و ناقل کاست g8 متصل به atp (abcg8) در فرایند انتقال معکوس کلسترول نقش مهمی ایفا می کنند. برای جستجوی مقالات بین سال های 1990 تا 2018 مرتبط با موضوع مقاله، کلیدواژه های تمرین، فعالیت بدنی، انتقال معکوس کلسترول، ناقلان کاست متصل به آدنوزین تری فسفات، ناقل کاست g5 متصل به آدنوزین تری فسفات (abcg5)، ناقل کاست g8 متصل به آدنوزین تری فسفات (abcg8)، بیماری های قلبی عروقی و آتروسکلروز در پایگاه های اطلاعاتی google scholar، pubmed، elsevier، scopus، پایگاه جهاد دانشگاهی (sid)، science direct و proquest مورد استفاده قرار گرفتند. در ابتدا 249 مقاله جستجو شدند که پس از مطالعه دقیق آنها، در نهایت از 84 مقاله در این مقاله مروری استفاده شد. abcg5 و abcg8 دو ناقل غشایی کلسترول در هپاتوسایت ها و انتروسایت ها هستند که موجب دفع کلسترول به درون صفرا و مدفوع می شوند. جهش در ژن های این دو ماده می تواند منجر به افزایش 200 برابری استرول های خون شود؛ عارضه ای که سیتواسترولمی نام دارد و پیامد آن آتروسکلروز عروق کرونری است. درباره اثر تمرینات ورزشی بر abcg5 و abcg8 پژوهش های محدود و یا متناقضی انجام شده است. با توجه به اهمیت abcg5 و abcg8 در انتقال معکوس کلسترول و پیشگیری و درمان آتروسکلروز عروق کرونری، هدف از این مقاله مروری بررسی اثر فعالیت بدنی بر پیشگیری و درمان آتروسکلروز با تمرکز بر فعالیت ژن های abcg5 و abcg8 بود. به طور کلی با توجه به این که عوامل رونویسی lxr/rxr مسوول تنظیم ژن های مربوط به خروج کلسترول (abca1, abcg1)، انتقال کلسترول (لیپوپروتئین لیپاز، cetp)، تبدیل کلسترول به اسیدهای صفراوی (cyp7a) و متابولیسم و دفع کلسترول کلسترول به صفرا یا مجرای روده ای (abcg5 و abcg8) هستند؛ لذا تحریک این عوامل و نیز دیگر عوامل رونویسی (ppar، lrh1، fxr، hnf4 alpha; و gata4) موجب افزایش بیان ژن های abcg5 و abcg8 می شود. اثر ورزش بر این عوامل موضوع جدیدی است که می تواند دانش ما را نسبت به راهکارهای پیشگیری و درمان آتروسکلروز افزایش دهد.

Effect of physical activity on prevention and treatment of atherosclerosis: focus on activity of ABCG5 and ABCG8 genes

Atherosclerosis which is the result of cholesterol deposit in coronary arteries is the main cause of morbidity and mortality, worldwide. Reverse cholesterol transport (RCT) is a process that causes efflux of excess cholesterol in vessels layers and reduces the risk of atherosclerosis. Adenosine triphosphate (ATP) binding cassette transporters G5 and G8 (ABCG5 and ABCG8) are two membrane cholesterol transporters in hepatocytes and enterocytes that transport cholesterol into the bile and feces. Considering importance of ABCG5 and ABCG8 in RCT and prevention and treatment of coronary atherosclerosis, the aim of this review article was to study the ABCG5 and ABCG8 functions, the role of them in heart stroke prevention and the effects of exercise trainings on genes expression of these two substances. Atherosclerosis, exercise, physical activity, RCT, ABCG5 and ABCG8 were used keywords for searching of related articles between years 1990 to 2018 in google scholar, PubMed, Elsevier, Scopus, SID, science direct and ProQuest databases. 294 articles were found and after precise reading of them, 84 articles were selected for this review article. Overall, considering role of transcription factors LXR/RXR are responsible for regulation of genes involved in cholesterol efflux (ABCA1, ABCG1), cholesterol transport (lipoprotein lipase, CETP), cholesterol transformation to bile acids (CYP7A) and metabolism and excretion of cholesterol into bile or gut lumen, stimulation of them induces elevation of ABCG5 and ABCG8 genes expression. The effect of exercise on these factors is a novel subject that may increase our knowledge to prevention and treatment of atherosclerosis.