اثر کنترل جوندگان صحرایی در کاهش لیشمانیوز جلدی نوع روستایی در استان گلستان (1395)

زمینه و هدف: بیماری لیشمانیوز یکی از مهم ترین بیماری های ناقل زاد است که توسط پشه خاکی ها به انسان و دیگر حیوانات منتقل می شود. این مطالعه به منظور تعیین اثر کنترل جوندگان صحرایی در کاهش لیشمانیوز جلدی نوع روستایی انجام شد.روش بررسی: در این مطالعه توصیفی تحلیلی، عملیات کنترل جوندگان با استفاده از سم فسفردوزنگ 2.5% در ماه های اردیبهشت، تیر و شهریور سال 1395 در 45 روستای شهرستان گنبدکاووس استان گلستان انجام گردید. مراحل اجرای عملیات در هر یک از روستاها امتیاز بندی شد. به طوری که به هر یک از مراحل لانه کوبی (یک مرحله) و طعمه گذاری (سه مرحله) 25 امتیاز در نظر گرفته شد. بروز بیماری گزارش شده در هر یک از روستاها نیز استخراج شد. در نهایت ارتباط بین امتیاز جونده کشی در هر یک از روستاها با بروز بیماری مورد مقایسه قرار گرفت.یافته ها: لانه های فعال جوندگان در اطراف 45 روستا وجود داشت. پس از اتمام عملیات کنترل جوندگان، هفده روستا امتیاز صفر تا 25، هشت روستا امتیاز 26 تا 50، شانزده روستا امتیاز 51 تا 75 و چهار روستا امتیاز 76 تا 100 را کسب کردند. میانگین میزان بروز بیماری در این روستاها به ترتیب 3466.9 ±2473.5، 2828 ±1929.1، 4515.4 ±3478.4 و 636.3±546.6 تعیین شد. بین اجرای عملیات جونده کشی و بروز بیماری سالک ارتباط آماری معنی دار یافت شد. به طوری که بروز بیماری در روستاهای دارای امتیاز جونده کشی 76 تا 100 نسبت به روستاهای دارای امتیاز 51 تا 75 و 26 تا 50 کاهش آماری معنی داری نشان داد (p<0/05).نتیجه گیری: با توجه به کاهش بروز بیماری لشمانیوز جلدی در روستاهای با امتیاز بالای جونده کشی در شهرستان گنبدکاووس، اجرای عملیات کنترل جوندگان صحرایی به صورت اصولی ضروری به نظر می رسد.

Effect of wild rodents control in reduction of zoonotic cutaneous leishmaniasis in Golestan province, north of Iran (2016)

Background and Objective: Leishmaniasis is one of the most important vectorborne diseases which transmitted by sand flies to humans and other animals. This study was conducted to determine the effect of wild rodents control in decreasing zoonotic cutaneous leishmaniasis (ZCL) in Golestan province, north of Iran during 2016.Methods: In this descriptiveanalytic study, rodent control operation was conducted using Zinc phosphide 2.5% in May, July and September 2019 in 45 villages of Gonbad Kavous County in Golestan province, north of Iran during 2016. The stages of operation in each of the villages were scored, as we considered 25 score for each stage of destruction of nests (one stage) and baiting in nests (three stages). Also, incidence rate which is reported in each of the villages was extracted. Finally, the relationship between rodenticide scores in each village with the incidence of disease was compared.Results: There were rodent rsquo;s active burrows around 45 villages. After the end of rodents control operation, 17 villages got 025 scores, 8 villages 2650, 16 villages 5175 and 4 villages 76100. The mean incidence rate in these villages was determined 3466.9 plusmn;2473.5, 2828 plusmn;1929.1, 4515.4 plusmn;3478.4 and 636.3 plusmn;546.6, respectively. There was a significant relationship between the implementation of rodents control operation and incidence rate of ZCL, so that in villages with a score of between 76100, the incidence rate was significantly lower than in the villages with a score of between 51 75 and 2650 (P<0.05).Conclusion: Regarding the reduction of the incidence of cutaneous leishmaniasis in villages with high scores in Gonbade Kavus County, north of Iran, the implementation of rodents control operation seems to be necessary.