بررسی تاثیر فشردگی خاک بستر جویچه و آرایش کاشت بر بهره‌وری آب در زراعت چغندرقند

این پژوهش در استان آذربایجان غربی در دو سال زراعی 1388 و 1389 به صورت کرت‎های خرد شده در قالب طرح بلوک‎های کامل تصادفی اجرا شد. دو تیمار آرایش شامل: 1 کاشت یک ردیف روی پشته با فاصله ردیف 50 سانتی متر، 2 کاشت دو ردیف روی پشته به فاصله 40 سانتی‎متر و فاصله دو پشته 50 سانتی متر (50*40)، در کرت‎های اصلی و چهار تیمار چگونگی فشردگی بستر شیار شامل: 1 بدون فشردگی، 2 ایجاد فشردگی در بستر شیار با یک نوبت غلطک زنی، 3 دو نوبت غلطک زنی و 4 سه نوبت غلطک زنی در کرت‎های فرعی قرار داده شد. فشردگی خاک بستر شیار روی عملکردریشه و شکر تاثیر معنی دار نداشت. اثر آرایش کاشت روی عملکردریشه و شکر چغندرقند در سطح احتمال یک درصد معنی دار شد. تغییر آرایش کاشت معمول منطقه (یک ردیفه 50 سانتی متر) به آرایش کاشت دو ردیفه 50×40 موجب افزایش 15/6 درصدی عملکردریشه، افزایش 20/7 درصدی عملکرد شکرناخالص و کاهش 24/2 درصدی در مصرف آب گردید. غلطک‎زنی و ایجاد فشردگی خاک بستر شیار موجب صرفه جویی در مصرف آب شد به طوری که مقدار مصرف آب آبیاری در تیمار بدون غلطک 14080 مترمکعب در هکتار بود که با یک، دو و سه نوبت غلطک زنی به ترتیب 10/6، 14/9 و 18/8 درصد در مصرف آب صرفه جویی شد. تیمار آرایش کاشت دو ردیفه 50×40 و انجام دو نوبت غلطک زنی در زراعت چغندرقند به عنوان تیمار برتر در منطقه نقده، قابل توصیه بوده و اعمال این تیمار در روش آبیاری سطحی مصرف آب را 34/7 درصد کاهش خواهد داد.

The effect of withinfurrow soil compaction and sowing pattern on water use efficiency of sugar beet

This study was conducted in split plot design based on a randomized complete block design in Naghadeh region, Urmia, Iran in 200910. Two sowing patterns including A1) single row planting with 50 cm betweenrow spacing, and A2) two rows planting on the hill with 40 cm distance and 50 cm betweenrow spacing (40×50) were allocated to main plots and four furrow compactions including B1) control, B2) furrow compaction with one time rolling, B3) two times rolling and B4) three times rolling were allocated to subplots. Furrow compaction had no significant effect on root yield and sugar yield. Sowing pattern had significant effect (p < 0.01) on root yield and sugar yield. Two rows planting resulted in higher root yield (15.6%) and sugar yield (20.7%), and lower water consumption (24.2%) than single row planting. Rolling and furrow compaction resulted in water saving so that in control treatment (no rolling), 14080 m3 ha1 water was consumed whereas one, two, and three times rolling resulted in 10.6, 14.9, and 18.8% water saving, respectively. Two rows planting (40×50) together with two times rolling was found to be the superior treatment for sugar beet in Naghadeh region which will result in 34.7% decrease in water consumption in furrow irrigation method.