تنوع خفتگی و جوانه‌زنی بذر اکوتیپ‌های سس زراعی (Cuscuta Campestris Y.) و قدرت تهاجمی اکوتیپ‌ها در چغندرقند

بررسی خصوصیات بیولوژیکی سس زراعی بعنوان مهمترین علف هرز انگلی چغندرقند از اهمیت خاصی برخوردار است. به منظور بررسی وضعیت جوانه زنی و خفتگی بذر، بذور10 اکوتیپ سس زراعی از مزارع چغندرقند آلوده در اردبیل، آذربایجان غربی، قزوین، خراسان و البرز در سال 1392 جمع آوری و درصد و سرعت جوانه زنی آن ها اندازه گیری شد. تاثیر مدت نگهداری بذر در انبار و همچنین تیمار بذر با اسیدسولفوریک غلیظ (98٪) بر وضعیت خواب و خصوصیات جوانه زنی بذر اکوتیپ ها، در محیط ژرمیناتور و قدرت آلوده کنندگی اکوتیپ ها بر روی چغندرقند در محیط گلخانه بررسی شد. آزمایشات انجام شده در آزمایشگاه (با چهار تکرار) و در محیط گلخانه (با سه تکرار) در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام شد. بین اکوتیپ ها در همه صفات مورد بررسی اختلاف معنی دار (p≤0.01) وجود داشت. حداقل و حداکثر درصد جوانه زنی قبل از تیمار بذر با اسید به ترتیب 3 و 29 درصد و بعد از تیمار با اسید، به ترتیب 13 و 87 درصد بود. بیشترین تاثیر تیمار با اسید بر شکست خواب بذر، در اکوتیپ پارس آباد مغان مشاهده شد. اکوتیپ جمع آوری شده از جهان آباد قزوین، به تیمار با اسید عکس العمل منفی نشان داد و درصد جوانه زنی آن کاهش یافت. نگهداری بذر به مدت یکسال تاثیرمعنی‌داری بر شکست خواب نداشت. اختلاف طول گیاهچه، وزن تر و خشک هزار ژرم (هزار گیاهچه) اکوتیپ ها در سطح یک درصد معنی دار شد. کمترین طول گیاهچه و وزن خشک هزار ژرم به ترتیب با 3/2 سانتی متر و 0/09گرم مربوط به اکوتیپ جهان آباد قزوین بود. قدرت آلوده کنندگی اکوتیپ ها نیز با همدیگر متفاوت و اختلافات با احتمال 99درصد معنی دار بود. اکوتیپ های تهیه شده از ارومیه و مشکین دشت البرز به ترتیب بیشترین و کمترین قدرت آلوده کنندگی چغندرقند را داشتند. با توجه به این که رفتارهای بیولوژیکی اکوتیپ های سس از الگوی ثابتی پیروی نکرد، لذا شناخت خصوصیات بیولوژیکی آن ها می تواند در پیشرفت برنامه های مدیریتی کنترل این علف هرز موثر باشد.