شناسایی و کنترل بیولوژیک عوامل میکروبی ایجادکننده فساد در چغندرقندهای انبار شده در صنعت قند

از هنگام برداشت چغندرقند از مزارع تا انتقال به کارخانه قند و تبدیل آن به قند مدت طولانی صرف می‎گردد. چغندرقند در حین برداشت و انتقال، آسیب دیده و زخمی می‎شود و محل مناسبی از لحاظ دما، رطوبت، ph و غلظت قند برای رشد انواع میکروارگانیسم‎های ساکارولیتیک ایجاد می‎کند. در این تحقیق از ریشه‎های انبار شده در سه ماه بهار 1390 و هم‎چنین شربت فرآوری شده با حرارت در یکی از کارخانه‎های تولید قند و شکر اصفهان جهت جداسازی و شناسایی انواع میکروارگانیسم‎ها نمونه‎برداری تصادفی صورت گرفت. تکه‎های آلوده پس از شستشو و ضدعفونی کردن سطح ریشه‎ها از مناطق مختلف بافت آن‎ها جداسازی و پس‎از تهیه رقت، عملیات خالص‎سازی و شناسایی میکروارگانیسم‎ها با روش‎های استاندارد میکروبیولوژیک انجام شد. در ادامه مطالعه، تاثیر عصاره اتانولی بره موم زنبورعسل به‎عنوان یک ماده ضدمیکروبی بیولوژیک در شرایط آزمایشگاهی بر روی باکتری‎ها و قارچ‎های جداسازی شده مورد ارزیابی قرار گرفت و تاثیر آن با دو ماده ضدعفونی کننده هیپوکلریت سدیم و هیپوکلریت کلسیم مقایسه گردید. در نتیجه آزمایشات، انواع باسیل‎ها و کوکسی‎های گرم مثبت شامل جنس‎های باسیلوس، لوکونوستوک، استافیلوکوکوس و استرپتوکوکوس از گروه باکتری‎ها و انواع قارچ‎ها مانند جنس‎های پسیلومایسس، کریزوسپوریوم، پنی سیلیوم، فوزاریوم و پیتیوم جداسازی، خالص‎سازی و شناسایی شدند. در میان باکتری‎های جداسازی شده انواع بیماری زا شامل استافیلوکوکوس اریوس و استافیلوکوکوس ساپروفیتیکوس نیز حضور داشتند. شمارش باکتری‎ها در شربت فراوری شده با حرارت نشان دهنده بقای اسپور باکتری‎ها و رشد آن‎ها به تعداد 53 واحد تشکیل‎دهنده کلنی در میلی لیتر پس از رویش بود. باکتری‎هایی که در شربت پس‎از فراوری باقی ماندند متعلق به جنس باسیلوس بودند. اعضای جنس باسیلوس به عنوان پاتوژن‎های فرصت‎طلب انسانی مطرح هستند و برخی از آن‎ها فراورده‎های حساسیت زا تولید می‎کنند، بنابراین رعایت مواردی که موجب کاهش تعداد آن‎ها در مراحل انبارداری چغندرقند می‎شود، علاوه‎بر کنترل کاهش کیفیت محصول از نظر بهداشتی نیز قابل توجه است. عصاره اتانولی بره موم به عنوان یک ماده بیولوژیک بی‎خطر برای سلامت انسان دارای تاثیر قابل توجهی بر روی میکروارگانیسم‎های جداسازی شده بود به طوری که کمترین غلظت لازم برای حذف کلیه باکتری‎ها و قارچ‎ها شش برابر کمتر از هیپوکلریت سدیم و 12 برابر کمتر از هیپوکلریت کلسیم بود.