تعیین مناسبترین آرایش کاشت چغندرقند تحت شرایط آبیاری نواری- قطره‎ای

در ایران همانند دیگر مناطق خشک و نیمه‎خشک جهان جهت استمرار تولید محصولات زراعی به همراه استفاده از گیاهان مقاوم به کم‎آبی، مدیریت مصرف آّب نیز باید مدنظر قرار گیرد. در این راستا استفاده از روش آبیاری نواری- قطره‎ای (تیپ) می‎تواند موجب کاهش مصرف آب آبیاری گردد. تحقیق حاضر به منظور تعیین آرایش مناسب کاشت چغندرقند تحت شرایط آبیاری نواری - قطره‎ای در ایستگاه مهندس مطهری موسسه تحقیقات چغندرقند واقع در کرج طی دو سال 1388 و 1389 اجرا گردید. آزمایش در قالب طرح بلوک‎های کامل تصـادفی با هفت تـیمار شامل آرایش کشت با فـواصل ردیـف‎های کاشت 45، 50، 60، 50-40 و 60-40 سانتی‎متر و قرار دادن نوارهای تیپ به‎صورت یک در میان بین خطوط کاشت و دو آرایش کشت با فواصل ردیف 50 و 60 سانتی‎متر با قرار دادن نوارهای تیپ روی تمام خطوط کاشت، در سه تـکرار اجـرا شد. در این آزمایش اعمال مقادیر آب آبیاری در تیمارهای مورد بررسی تا حدامکان یکسان بود. مقایسات میانگین‎ها نشان داد که آرایش کشت ردیف‎های 60 سانتی‎متری با نوارهای تیپ یک در میان بین خطوط کشت به‎ترتیب دارای کمترین و بیشترین تعداد ریشه و مقدار پتاسیم در مقایسه با سایر تیمارها بود. هم‎چنین، مقایسه میانگین‎ها نشان داد که آرایش کشت 60-40 با آبیاری یک در میان و 50 سانتی‎متر با آبیاری کلیه ردیف‎های کاشت بیشترین مقدار عملکرد قندناخالص و شکر سفید و کارایی مصرف آب برای عملکرد شکرسفید را داشته‎اند. مهم‎ترین مانع گسترش روش آبیاری قطره‎ای- نواری، بالا بودن هزینه‎های اجرای این روش است. از آن‎جایی که در آرایش کاشت 60-40، مقدار مصرف نوارهای تیپ کمتر بوده و در نتیجه هزینه اجرای آن در مقایسه با آرایش کاشت 50 سانتی‎متر با آبیاری کلیه ردیف‎‎های کاشت پایین‎تر می‎یاشد، لذا استفاده از روش آبیاری نواری- قطره ای با آرایش کاشت 60-40 و قراردادن یک نوار آبیاری برای دو ردیف کشت توصیه می‎شود.