بررسی عوامل اثرگذار بر تقاضای واردات شکر در کشور ایران (تاکید بر تولید چغندرقند)

تجارت بین‌الملل نقش حیاتی در اقتصاد جهانی ایفا می‌کند و واردات کالا یکی از ارکان اصلی آن به‌حساب می‌آید. کشورها از طریق واردات کالا و خدمات می‌توانند به کالاها و خدماتی که در داخل تولید نمی‌شوند یا هزینه تولید بالایی دارند، دسترسی پیدا کنند. شکر یکی از کالاهای استراتژیک کشور قلمداد می‌شود که به‌واسطه‌ تقاضا و مصرف بالای آن در سال‌های اخیر، کشور شاهد واردات این محصول به داخل بوده است. وابستگی به واردات شکر و کافی‌نبودن تولید داخلی آن، موجب می‌گردد تا هرگونه تغییر سیاست در واردات این محصول، رفاه بسیاری از تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان را تحت‌تاثیر قرار دهد. نظر به ارتباط تنگاتنگ واردات شکر با امنیت غذایی خانوارها، شناخت مولفه‌های اثرگذار بر تقاضای واردات شکر برای سیاست‌گذاری مناسب در این بخش اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند. در این پژوهش عوامل اثرگذار بر تقاضای واردات شکر، شامل میزان تولید چغندرقند، میزان بارش‌های سالانه کشور، قیمت جهانی شکر و تولید ناخالص داخلی، در قالب الگوی تصحیح خطای برداری (vecm) در دوره‌ زمانی 1402-1371 مورد بررسی قرار گرفته ‌است. طبق نتایج به‌دست آمده از پژوهش، میزان تولید چغندرقند، میزان بارش‌های سالانه کشور و قیمت جهانی شکر اثر منفی و معنی‌داری بر میزان تقاضای واردات شکر دارند. تولید چغندرقند به میزان 1.89 واحد، ارتباط منفی و معناداری با تقاضای واردات شکر دارد که موجب می‌شود افزایش بهره‌وری و حمایت از تولید داخل اهمیت پیدا کند. مقدار بارش سالانه به میزان 3.24 واحد بر تقاضای واردات شکر تاثیر منفی دارد که بیانگرتئوری تولید در اقتصاد است به عبارتی با افزایش میزان نهاده‌های به‌کار رفته در تولید، میزان محصول تولیدی افزایش می‌یابد. همچنین قیمت جهانی شکر به میزان0/91 واحد با میزان تقاضای واردات شکر ارتباط معکوس دارد که این موضوع امری بدیهی بوده و بر اساس قانون تقاضا قابل توجیه است. در نهایت متغیر تولید ناخالص داخلی به میزان 0/82 واحد اثر مثبت بر میزان واردات شکر دارد که بیان می‌کند، در دوران رشد و رونق اقتصادی میل به واردات در کشور افزایش و به نوعی سرانه مصرف کالا افزایش می‌یابد.

evaluation of the factors affecting the demand of sugar import in iran (emphasis on sugar beet production)

international trade plays a vital role in the global economy, and the import of goods is one of its main pillars. through the import of goods and services, countries can gain access to goods and services that are not produced domestically or that have high production cost. sugar is considered as one of the country’s strategic goods, and due to its high demand and consumption in recent years, the country has witnessed the import of this product. dependence on the import of sugar and the inadequacy of its domestic production will cause any policy change in the import of this product to affect the welfare of many producers and consumers. considering the close relationship between sugar import and food security of households, knowing the factors affecting the demand for sugar import becomes especially important for proper policy making in this sector. in this research, the factors affecting the demand for sugar import including the amount of sugar beet production, the amount of annual rainfall in the country, the world price of sugar and the gross domestic product, have been evaluated in the form of vector error correction model (vecm) in the period of 2011-2014. according to the obtained results, the amount of sugar beet production, the amount of annual rainfall in the country, and the global price of sugar have a significant and negative effect on the amount of sugar import demand. sugar beet production is 1.89 units and has a negative and significant relationship with sugar import demand, which makes it important to increase productivity and support domestic production. the amount of annual rainfall of 3.24 units has a negative effect on the demand for sugar imports, which is the production theory in the economy. in other words, with the increase in the amount of inputs used in the production, the amount of production increase. also, the world price of sugar is 0.91 units inversely related to the amount of sugar import demand, which is obvious and can be justified based on the law of demand. finally, the gdp variable has a positive effect of 0.82 units on the amount of sugar imports, which indicates that during the period of economic growth and prosperity, the desire to import increases in the country and the per capita consumption of goods increases