بررسی اثرات محیط‎زیستی نظام‌های تولید چغندرقند در سطوح مختلف اوره با استفاده از ارزیابی چرخه حیات (مطالعه موردی: استان خراسان‌رضوی)

این مطالعه با هدف بررسی اثرات محیط‎زیستی نظام‌های تولید چغندرقند در استان‌ خراسان‌رضوی، طی سال‌های 1396 تا 1401 در سطوح مختلف مصرف اوره (<200، 260-200، 290-260 و >290 کیلوگرم اوره در هکتار) با استفاده از چرخه‌ حیات (lca) انجام شد. برای تعیین تعداد کشاورزان از فرمول کوکران استفاده و نهاده‌های مصرفی با استفاده از پرسشنامه (50 مزرعه) جمع‌آوری شد. چرخه حیات (lca) در چهار گام تعریف اهداف و حوزه‌ عمل، ممیزی چرخه‌ حیات ارزیابی، تاثیر چرخه حیات و تلفیق، نتیجه‌گیری و تفسیر نتایج محاسبه و تعیین شد. گروه‌های تاثیر شامل اسیدی شدن، اوتروفیکاسیون بوم‌نظام‌های آبی و خشکی و گرمایش جهانی بودند. واحد کارکردی معادل یک تن ریشه در نظر گرفته شد. در آخرین مرحله، شاخص بوم‌شناخت (ecox) محاسبه شد. برای سنجش قابلیت روایی پرسشنامه، ضریب آلفای کرونباخ محاسبه گردید. برای ارزیابی واکنش عملکرد به مقادیر اوره از برازش تابع درجه دو استفاده شد. نتایج نشان داد که با افزایش مصرف نیتروژن از مقادیر کمتر از 200 به 290-260 کیلوگرم اوره در هکتار، عملکردریشه 34 درصد افزایش یافت، به‎طوری‌که بالاترین عملکردریشه با 59.92 تن در هکتار در سطح 290-260 کیلوگرم اوره در هکتار مشاهده گردید. بالاترین پتانسیل گرمایش جهانی برای سطح کودی کمتر از 200 کیلوگرم اوره در هکتار، برابر با 199.46 کیلوگرم معادل دی‎اکسید کربن به ازای یک تن ریشه محاسبه گردید. بیشترین مقدار گروه‌های تاثیر اسیدی شدن، اوتروفیکاسیون خشکی، اوتروفیکاسیون آبی و گرمایش جهانی برای مصرف کمتر از 200 کیلوگرم اوره در هکتار به‎ترتیب برابر با 0.59 کیلوگرم معادل دی‌اکسیدسولفور دی‌اکسیدسولفور به ازای یک تن ریشه، 0.99 کیلوگرم معادل اکسید نیتروژن به ازای یک تن ریشه، 0.34 کیلوگرم معادل اسیدفسفریک به ازای یک تن ریشه و 46.199 کیلوگرم معادل دی‎اکسید کربن به ازای یک تن ریشه به‌دست آمد. دلیل اصلی انتشار اکسید نیتروز و آمونیاک مرتبط به مصرف بی‌رویه کودهای نیتروژنه بود. بیشترین شاخص نرمال‌سازی و زیست‌محیطی متعلق به گروه تاثیر اوتروفیکاسیون آبی بود که به‎ترتیب برابر با 0.089 به ازای یک تن ریشه و 0.097 ecox به ازای یک تن ریشه محاسبه گردید.

evaluation of the environmental effects of sugar beet production systems at different levels of urea using life cycle assessment (case study : razavi khorasan)

this study aimed to evaluate the environmental effects of sugar beet production systems in razavi khorasan province at different levels of nitrogen consumption (<200, 260-290, and >290 kg of urea per ha) using life cycle assessment (lca) during 2017 to 2022. to determine the number of growers, cochran formula was used and consumption inputs were collected using using a questionnaire (50 fields). life cycle assessment was calculated and determined in four steps: definition of goals and field of action, life cycle inventory analysis, life cycle impact and integration, conclusion and interpretation of results. the impact groups included acidification, eutrophication of aquatic and terrestrial ecosystems, and global warming. the functional unit was considered equal to one ton of root. in the final step, the ecological index (ecox) was calculated. cronbach’s alpha coefficient was calculated to assess the reliability of the questionnaire. a second-degree polynomial function was used to evaluate yield response to urea levels. results showed that with the increase of nitrogen consumption from less than 200 to 260-290 kg of urea per ha,  the root yield increased by 34% , so that the highest root yield with 92.59 t per ha was observed at 290-260kg urea level. the highest global warming potential for fertilizer level less than 200 kg of urea per ha was calculated as equal to 46.199 kg of co2 equivalent to one ton of root. the highest amount of acidification, terrestrial eutrophication, aquatic eutrophication, and global warming groups for consumption of less than 200 kg of urea per ha was found to be equal to 59.0 kg so2 per ton of root, 99.0 kg n2o equivalent per ton of root, 34.0 kg po4 equivalent per ton of root, and 46.199 kg co2 equivalent per ton of root, respectively. the main reason for n2o and nh3 emission was attributed to direct nitrogen fertilizer consumption. the highest normalization and eco-toxicity index belonged to the aquatic eutrophication impact category, calculated as 0.089 and 0.097 ecox per ton of root, respectively