ارزیابی توانایی اراضی برای کشت گیاه چغندرقند بهاره با استفاده از فناوری‌های زمین مرجع (مطالعه موردی: اراضی زراعی استان لرستان)

شناخت توانایی اراضی هر منطقه بسترساز اجرای الگوی‌کشت و استفاده‌ بهینه از شرایط محیطی است. هدف اصلی این مطالعه شناسایی توانایی اراضی زراعی استان لرستان برای کشت بهاره چغندرقند است. در این پژوهش از ترکیب فرآیند تحلیل شبکه‌ای (anp)، منطق فازی و سامانه‌ی اطلاعات جغرافیایی (gis) استفاده شد. در مجموع از 15 عامل شامل: شش عامل اقلیمی، سه عامل توپوگرافی و شش عامل خاک برای شناسایی مکان‌های بالقوه مناسب کشت چغندرقند استفاده گردید. بدین‌صورت که پس از انتقال اطلاعات عوامل به محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی لایه رستری آنها تهیه شد و سپس به کمک منطق فازی براساس نیاز اکولوژیکی چغندرقند، فازی‌سازی شدند. به‌منظور تعیین ارزش وزنی هر معیار، از رویکرد فرآیند تحلیل شبکه‌ای استفاده شد. در نهایت لایه‌های نهایی به کمک ترکیب لایه‌های وزن‌دار تولید شدند و به چهار طبقه خیلی ‌مناسب، مناسب، ضعیف و نامناسب تقسیم گردیدند. در نتایج مشخص شد که 21/04 درصد از کل مساحت مورد مطالعه برای کشت چغندرقند در پهنه‌ خیلی‌‎مناسب و 76/75 درصد در پهنه‌ مناسب واقع شد و پهنه‌های ضعیف و نامناسب به‌ترتیب 4/18 و0/03 درصد به خود اختصاص دادند. از عوامل اقلیمی: دمای بیشینه (27/02 درصد) و بارش موثر (15/55 درصد)، توپوگرافی: جهت شیب (50/19 درصد) و شیب (18/55 درصد) و خاک: نیتروژن کل (99/99 درصد)، ماده آلی (100درصد) و فسفر قابل‌دسترس (29/39 درصد) بیشترین محدودیت (پهنه‌ ضعیف و نامناسب) برای کشت چغندرقند بهاره در اراضی مورد مطالعه ایجاد کردند.

evaluation of land potential for spring sugar beet cultivation using geospatial technologies (case study: agricultural lands of lorestan province)

identifying the potential of the lands of each region is the basis for the implementation of cultivation pattern and the optimal use of environmental conditions. the main goal of this study was to identify the potential of agricultural lands in lorestan province for spring sugar beet cultivation. in this research, the combination of network analysis process (anp), fuzzy logic and geographic information system (gis) was used. in total, 15 factors including six climatic factors, three topographical factors and six soil factors, were used to identify suitable potential sites for sugar beet cultivation. thus, after transferring the criteria information to the gis environment, their raster layer was prepared and then they were fuzzy based on the ecological needs of sugar beet with the help of fuzzy logic. in order to determine the weight value of each criterion, the anp approach was used. subsequently, the final layers were produced by combining weighted layers and were divided into four classes: very suitable, moderately suitable, marginally suitable and unsuitable. it was identified that 17.04% of the total studied area for sugar beet cultivation was located in very suitable area and 76.75% in moderately suitable area, and marginally suitable and unsuitable areas occupied 4.18% and 0.03% of the areas, respectively. from climatic factors: maximum temperature (27.02%) and effective rainfall (15.55%), topography: aspect (50.19%) and slope (18.55%) and soil: total nitrogen (99.99%), material organic (100%) and available phosphorus (29.39%) created the greatest limitation (marginally suitable and unsuitable zone) for spring sugar beet cultivation in the studied lands