گزینش بهترین ارقام داخلی و خارجی چغندرقند جهت کشت در شمال استان آذربایجان غربی با استفاده از شاخص انتخاب ژنوتیپ ایده آل

به منظور شناسایی و گزینش بهترین ارقام داخلی و خارجی جهت کشت در منطقه شمالی استان آذربایجان غربی، 10 رقم داخلی و پنج رقم خارجی در دو سال زراعی 1400 و 1401 مورد مقایسه قرار گرفتند. ارقام در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار کشت و براساس شاخص انتخاب ژنوتیپ ایده آل، گزینش انجام شد. براساس نتایج بدست آمده، بالاترین دامنه تغییرات به ترتیب مربوط به صفات عملکرد ریشه (28/7 تن در هکتار) و راندمان استحصال (12/5 درصد) و کمترین مقدار به ترتیب مربوط به صفات میزان نیتروژن (1/6) و قند ملاس (1/8) بود. در این مطالعه به منظور محاسبه شاخص انتخاب ژنوتیپ ایده‌آل فرض بر این بود که ارقام با بیشترین عملکرد ریشه، عملکرد شکر، عملکرد شکر سفید، درصد قند خالص و ضریب استحصال شکر و از طرفی با کمترین میزان ناخالصی‌های ریشه شامل سدیم، پتاسیم، نیتروژن مضره و میزان قند ملاس ایده‌آل می‌باشند. باتوجه به نتایج بدست آمده، رقم داخلی نیکا بالاترین شاخص انتخاب ژنوتیپ ایده ال (0/83) را کسب کرد و ارقام خارجی آناکوندا، ایزابلا و رقم ایرانی آریا رتبه‌های بعدی را به خود اختصاص دادند. از میان صفات مورد بررسی، شاخص گزینش ژنوتیپ ایده‌آل تنها و بیشترین همبستگی مثبت معنی‌دار در سطح یک درصد را با صفات درصد قند خالص (r = 0.82) و ضریب استحصال شکر (r = 0.97) نشان داد.

selection of the best domestic and foreign cultivars for cultivation in the north of west azerbaijan province using selection index of ideal genotype

in order to identify and select the best domestic and foreign cultivars for cultivation in north west azerbaijan region, poldasht city, 10 domestic and five foreign cultivars were compared in two crop seasons of 2021 and 2022. cultivars were sown in randomized complete block design with four replications and selection was done based on selection index of ideal genotype (siig). based on the results, the highest range of variation was related to the traits of root yield (28.7 t ha-1) and extraction coefficient of sugar (12.5%) and the lowest value was related to the traits of nitrogen content (1.6) and molasses sugar (1.8), respectively. in this study, in order to calculate the siig, it was assumed that cultivars with the highest root yield, sugar yield, white sugar yield, white sugar content, and extraction coefficient of sugar, and on the other hand, with the lowest amount of root impurities including na, k, amino-n and molasses sugar level were ideal. according to the results, a domestic cultivar nika obtained the highest siig (0.83) and anaconda, isabella and aria cultivars placed in the next ranks. among studied traits, the siig showed the only significant (p<0.01) and positive correlation with the traits of white sugar content (r = 0.82) and extraction coefficient of sugar (r = 0.97).