ارزیابی دستگاه‌های فشرده‌کننده‌ی سطحی خاک منضم شده به ماشین کولتیواتور ردیفی برای افزایش بهره‌وری آب در چغندرقند

انجام عملیات آبیاری پس‌از استفاده از کولتیواتور، باعث نفوذ سریع آب در خاک شده و مصرف آب آبیاری افزایش می‌یابد. با هدف کاهش نفوذ عمقی آب، دستگاه‌های فشرده‌کننده‌ی سطحی خاک به صورت چرخ‌های فشار‌دهنده و دستگاه فشاردهنده‌ی ذوزنقه‌ای ساخته شد و به پشت تیغه‌های یک کولتیواتور پنجه‌غازی الحاق گردید. آزمایش در گیاه چغندرقند به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی زرقان استان فارس و در سال 1400-1399 اجرا شد. تیمارهای آزمایش، استفاده‌از کولتیواتور با تیغه پنجه‌غازی در سه سطح دستگاه فشاردهنده‌ی ذوزنقه‌ای (i1) چرخ فشاردهنده‌ی فلزی (i2) و چرخ فشار‌دهنده‌ی لاستیکی (i3) و سرعت پیشروی تراکتور در سه سطح 4 (s1)، 5/5 (s2) و 7 (s3) کیلومتر بر ساعت در نظر گرفته شد. پارامترهای شاخص مخروطی خاک، ارزیابی پروفیل عرضی خاک در جویچه‌های آبیاری، جرم‌مخصوص ظاهری خاک، شاخص کنترل علف‌های هرز، سرعت نفوذ و بهره‌وری آب و عملکرد کمی و کیفی محصول چغندرقند اندازه‌گیری گردید. نتایج نشان داد که استفاده‌از ماشین‌های فشرده‌کننده‌ی سطحی خاک و کولتیواتور، با تغییر پارامترهای فیزیکی خاک، می‌توانند میزان بهره‌وری آب و عملکرد محصول را تحت تاثیر‌ قرار دهند. در میان دستگاه‌های فشرده‌کننده سطحی خاک، دستگاه چرخ فشاردهنده‌ی لاستیکی در سرعت 7 کیلومتر بر ساعت (تیمار i3s3)، نسبت به دو دستگاه دیگر از نظر تمام پارامترهای اندازه‌گیری شده، وضعیت مطلوب‌تری داشت. داده‌های حاصل از عملکردریشه چغندرقند، بهره‌وری آب و عملکرد شکرسفید در تیمار i3s3 به‌ترتیب 93/77 تن بر هکتار، 26/4 کیلوگرم بر مترمکعب و 66/8 تن بر هکتار بود.

evaluation of soil surface compaction devices attached to row cultivator machine in order to increase water productivity in sugar beet

conducting irrigation after cultivator usage results in rapid water infiltration into the soil and increase in water consumption. with the aim of reducing the depth of water infiltration, the soil surface compaction device was made in the form of compaction wheels and a trapezoidal compaction device and were attached to the back of the blades of light horizontal cultivator. the experiment was conducted for sugar beet crop in factorial based on randomized complete block design with three replications in zarghan agricultural research station of fars province in 2020-21. experimental treatments were the use of light horizontal cultivator with goose foot at three levels of trapezoidal compactor (i1), metal compactor wheel (i2), rubber compactor wheel (i3) ,and tractor speed at three levels of 4 (s1), 5.5 (s2) and 7 km h-1 (s3). parameters such as soil cone index, evaluation of soil transverse profile in irrigation furrows, bulk density, weed control index, water infiltration rate, water productivity and quantitative and qualitative yield of sugar beet were measured. results showed that the use of soil compaction devices could affect water productivity and crop yield by changing the physical parameters of the soil. among soil surface compaction devices, the rubber compactor wheel device showed a better condition than the other two devices in terms of all the measured parameters at a speed of 7 km h-1 (i3s3 treatment). data obtained from root yield, water productivity and white sugar yield in i3s3 treatment were 77.93 t ha-1, 4.26 kg m-3 and 8.66 t ha-1, respectively.