اثر تنش خشکی و روش کشت نشایی بر صفات زراعی، عملکرد کمی و کیفی و راندمان مصرف آب ارقام مختلف چغندرقند در کشت پاییزه

دو آزمایش جداگانه طی سال‌های 96-95 و 97-96 به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مرکز تحقیقات شهید مقبلی شهرستان جیرفت انجام شد. در آزمایش اول ابتدا اثرات روش کاشت شامل کاشت مستقیم و نشائی بر رقم های مختلف چغندرقند شامل پالما، شریف و مراک مورد بررسی قرار گرفت و سپس در آزمایش دوم از بین ارقام مورد بررسی آزمایش اول، رقم با عملکرد بالا (مراک) انتخاب شد. همچنین اثرات زمان آبیاری (که بر اساس 50، 70 و 90 درصد نیاز آبی صورت گرفت) و روش های کاشت (مستقیم و نشایی) بر عملکرد کمی و کیفی آن مورد بررسی قرار گرفت. در آزمایش اول بالاترین میزان ماده خشک ریشه، درصد قند قابل استحصال، درصد قند، وزن ریشه، طول ریشه، وزن تر اندام هوایی، عملکرد ریشه و قند از رقم مراک و روش کاشت نشائی به‌دست آمد. نتایج آزمایش دوم نشان داد زمان آبیاری بر اساس 70 درصد نیاز آبی منجر به دستیابی به عملکرد ریشه و قند بیشتر همراه با بهبود چشمگیر کارایی مصرف آب گردید. همچنین از آنجایی که کاشت نشایی موجب بهبود عملکرد ریشه و قند شد، بنابراین کاشت نشایی همراه با آبیاری در زمان 70 درصد نیاز آبی جهت دستیابی به عملکرد مطلوب ریشه و شکر توصیه می گردد.

the effect of drought stress and transplanting method on agronomic characteristics, quantitative and qualitative yield as well as water use efficiency of different sugar beet cultivars in autumn planting

two separate trials were conducted as a factorial design based on randomized complete block design with three replications at the shahid moghbeli agricultural research center in jiroft, iran in two cropping seasons (2016-17 and 2017-18). in the first trial, the effects of planting method including direct planting and transplanting on different sugar beet cultivars including palma, sharif, and merak were evaluated, and then in the second trial, among studied cultivars, a high yield cultivar (merak) was selected. also, the effect of irrigation time (based on 50, 70, and 90% of water requirement) and planting methods on its quantitative and qualitative yield were evaluated. in the first trial, the highest root dry matter, extraction coefficient of sugar, sugar content, root weight, root length, fresh leaf weight, root yield and sugar yield were obtained for merak cultivar and transplanting. the result of the second trial showed that the irrigation time based on 70% of water requirement led to the highest root and sugar yield along with a significant improvement in water use efficiency. in addition, as transplanting improved root yield and sugar yield, therefore, transplanting method with irrigation at the time of 70% of water requirement is recommended to obtain optimal root yield and sugar yield.