شناسایی و رتبه بندی عوامل موثر بر گسترش بیمه محصول چغندرقند در بین چغندرکاران دشت قزوین با تاکید بر مولفه های اقتصادی

فعالیت در بخش کشاورزی به علت اتکای زیاد به طبیعت و وابستگی آن به عوامل و شرایط جوی و محیطی، فعالیتی همراه با ریسک محسوب می شود. بیمه محصولات کشاورزی به عنوان یکی از ابزارهای انتقال ریسک از اهمیت بسزایی برخوردار است. از طرفی چغندرقند یکی از محصولات مهم در تناوب زراعی دشت قزوین به شمار می رود که همه ساله بخش زیادی از تولیدات آن به دلیل وقوع مخاطرات طبیعی، انسانی و عمدی دچار خسارت می شود. هدف از انجام این مطالعه شناسایی و رتبه بندی عوامل موثر بر گسترش بیمه محصول چغندرقند در بین چغندرکاران در دشت قزوین با تاکید بر مولفه های اقتصادی می باشد. پژوهش حاضر مبتنی بر روش توصیفی همبستگی می باشد. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه و جامعه آماری شامل 250 چغندرقندکار و نمونه آماری به شیوه تصادفی ساده با استفاده از فرمول کوکران 172 کشاورز تعیین شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون از طریق نرم افزار spss23 انجام شد. همچنین جهت رتبه بندی هر یک از عوامل موثر بر گسترش بیمه محصول چغندرقند از آزمون رتبه ای فریدمن استفاده گردید. نتایج نشان داد عوامل اقتصادی، اجتماعی، ترویجی آموزشی، دانش، میزان رضایت کشاورزان، نگرش کشاورزان نسبت به بیمه محصول، میزان خسارت عوامل طبیعی در منطقه مورد مطالعه و خطرپذیری کشاورزان تاثیر مثبت و معنی دار بر گسترش بیمه محصول چغندرقند دارند. عامل رضایت کشاورزان از بیمه محصول چغندرقند بیشترین قدرت پیش بینی کنندگی (0/845=beta) و عامل اقتصادی رتبه نخست تاثیرگذاری بر گسترش بیمه محصول چغندرقند را دارا می باشد. با توجه به اینکه عامل اقتصادی رتبه نخست در توسعه بیمه چغندرقند شناخته شد، پیشنهاد می شود که در مقدار غرامت پرداختی تجدید نظر گردد و غرامت مشخص شده در قرارداد را به موقع به کشاورزان پرداخت نمایند.

Identification and ranking of factors affecting the extension of sugar beet crop insurance among beet farmers in Qazvin plain with emphasis on economic components

Activity in agricultural sector is considered as a risky job due to its high reliance on nature and its dependence on climatic and environmental factors. Agricultural insurance as a means of risk transfer is of great importance. On the other hand, sugar beet is one of the important crops in the crop rotation of Qazvin plain that every year a large part of its production is damaged due to natural, human and intentional hazards. The purpose of this study was to identify and rank the factors affecting the extension of sugar beet crop insurance among sugar beet growers in Qazvin plain with emphasis on economic components. The present study is based on descriptivecorrelation method. Data collection tool was a questionnaire and the statistical population consisted of 250 sugar beets and simple random sampling was performed using Cochran’s formula 172 farmers. Data were analyzed using Pearson correlation coefficient and regression analysis by SPSS 23 software. Friedman rank test was also used to rank each of the factors affecting the extension of sugar beet crop insurance. The results showed that economic, social, promotionaleducational factors, knowledge, farmers’ satisfaction, farmers’ attitude towards crop insurance, the amount of damage caused by natural factors in the study area and farmers’ risk have a positive and significant effect on the extension of sugar beet crop insurance. Farmers’ satisfaction with sugar beet crop insurance had the highest predictive power (Beta = 0.845) and economic factor had the first rank of effect on sugar beet insurance expansion. Given that the economic factor was recognized as the first factor in the extension of sugar beet insurance, it is recommended that the amount of compensation paid be revised and the compensation specified in the contract be paid to growers in a timely manner.