تاثیر سیاست‌های مدیریت آب‌های زیرزمینی در شرایط تعادل بر سطح زیر کشت چغندر قند در استان خراسان رضوی

به منظور بررسی تاثیر سیاست‌های مختلف مدیریت منابع آب زیرزمینی بر روی سطح زیر کشت چغندر قند در استان خراسان رضوی از یک مدل برنامه ریزی ریاضی مثبت استفاده شد. مناطق مورد مطالعه شامل شهرستان‌های مشهد ، نیشابور، سبزوار، تربت جام و تربت حیدریه بود. اطلاعات مورد نیاز از طریق تکمیل پرسشنامه و همچنین بانک‌های اطلاعاتی و انتشارات سازمان جهاد کشاورزی و سازمان آب منطقه‌ای خراسان رضوی بدست آمد. سناریوهای مورد بررسی شامل افزایش قیمت آب، کاهش دبی برداشت آب از چاه و افزایش راندمان آبیاری در قالب بهبود مدیریت آبیاری و همچنین گسترش سیستم‌های نوین آبیاری بود که در قالب زیرسناریوهای متعددی بررسی گردید. نتایج مطالعه نشان داد که سیاست افزایش قیمت آب نه تنها منجر به کاهش شدید سطح زیر کشت چغندر قند می‌شود بلکه درآمد کشاورزان را نیز کاهش می‌دهد. در حالی که سیاست برداشت کمتر آب از چاه‌های کشاورزی کاهش کمتری را نشان داد. سیاست افزایش راندمان آبیاری همراه با کنترل سطح زیر کشت علاوه بر حفظ آب‌های زیرزمینی موجب افزایش سطح زیر کشت چغندر قند در الگوی کشت و درآمد کشاورزان ‌شد.

The Effect of Groundwater Management Policies under Balance Condition on Sugar Beet Cultivation Area in Khorasan Razavi Province

In order to study the effect of various groundwater resource management policies on sugar beet cultivation area in Khorasan Razavi province, a positive mathematical programming model was used. The studied areas included Mashhad, Neyshabur, Sabzevar, TorbatJam and TorbateHeidariyeh. Required information was obtained by completing the questionnaires as well as information banks and publications of JihadeAgriculture Organization and Khorasan Razavi Districts Organization. The studied scenarios included increasing the price of water, reducing the discharge of water from wells, and increasing irrigation efficiency in the form of improving irrigation management, as well as developing new irrigation systems which were studied in the form of several subscenarios. Results showed that the policy of increasing the price of water not only leads to sharp decrease in the area under sugar beet cultivation but also reduces the farmers’ income. However, the policy of less water withdrawal from agricultural wells showed less reduction. The policy of increasing irrigation efficiency along with controlling the area under cultivation, in addition to preserving groundwater, increased the sugar beet cultivation area and farmers’ income.