مقایسه روش های مختلف ارزیابی مقاومت به پوسیدگی ریزوکتونیایی ریشه و طوقه در ژنوتیپ های ...

به منظور دستیابی به روشی ساده و قابل اعتماد جهت ارزیابی مواد ژنتیکی چغندر قند در برابر پوسیدگی ریزوکتونیایی ریشه و طوقه ، مقاومت 12 ژنوتیپ در شرایط مزرعه ، گلخانه و در شیشه با همدیگر مقایسه شد . در شرایط مزرعه آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در میکروپلات هایی به ابعاد 1× 1 × 2 متر انجام شد . میکروپلات ها قبل از کاشت ، توسط متیل بروماید ضد عفونی شدند . آلودگی مصنوعی بوته ها توسط دانه های ذرت آلوده به جدایه ای از rhizoctonia solani ag - 2 - 2 با قدرت بیماریزای بالا ، در بوته های 12 هفته ای انجام گرفت . میزان پوسیدگی ریشه هر بوته سه ماه بعد از مایه زنی ارزیابی شد . در شرایط گلخانه ارزیابی مقاومت ژنوتیپ ها در مرحله گیاهچه و گیاه بالغ در قالب دو آزمایش مجزا انجام شد . در مرحله گیاهچه ای درصد مرگ گیاهچه تا پنج هفته پس از مایه زنی یادداشت شد . در روش ریشه بریده ژنوتیپ ها ابتدا در مزرعه کشت شدند و هفت ماه پس از کاشت ،‌ از هر ژنوتیپ 30 عدد ریشه به تصادف انتخاب و در شرایط آزمایشگاه از هر ریشه یک برش به قطر یک سانتیمتر تهیه و در ظروف پتری سترون قرار گرفت . سپس برش ها با یک قرص هشت میلیمتری از جدایه مورد نظر ، تلقیح شدند . قطر پوسیدگی روی هر برش هفت روز پس از مایه زنی اندازه گیری شد . ارزیابی در شیشه با پنج تکرار و در قالب طرح کاملا تصادفی در ظروف پتری انجام شد . برای این کار ، بذرهای جوانه زده چغندر قند پیرامون پرگنه در حال رشد قارچ قرار گرفت . شدت بیماری گیاهچه پنج روز بعد از مایه زنی با مقیاس 4 - 0 یادداشت شد . به منظور بررسی همبستگی بین پنج روش ارزیابی ، ضریب همبستگی پیرسون محاسبه گردید . روش ارزیابی گیاهچه های چغندر قند در گلخانه و روش ریشه بریده همبستگی چندانی با سایر روش های ارزیابی نداشتند . روش های ارزیابی درون ارزیابی درون شیشه ای با ارزیابی گلخانه ای و مزرعه ای به ترتیب با ضریب همبستگی مثبت و معنی داری داشتند . روش ارزیابی درون شیشه ای با ارزیابی گلخانه ای و مزرعه ای به ترتیب با ضریب همبستگی 862/0 و 685/0 همبستگی مثبت و معنی داری نشان داد . روش ارزیابی گلخانه ای با ارزیابی مزرعه ای نیز همبستگی معنی داری داشت 912/0 به نظر می رسد با استفاده از روش ابداعی ارزیابی در شیشه غربال اولیه ژرم پلاسم های چغندر قند در مدت کوتاه و با اعتماد الاقابل توصیه است .